ကိုရိုနာ ဗိုင်းရပ်စ်ဂယက်

ကိုရိုနာ ဗိုင်းရပ်စ်ဂယက်

ဖေဖော်ဝါရီ ၉၊ ၂၀၂၀။
Voice Of Myanmar (VOM)

တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့ကနေ စတင်ပြန့်ပွားလာနေတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် သေဆုံးသူ၊ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်ခံရသူ အရေအတွက်ဟာ တနေ့တခြား မြင့်တက်လာနေပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO ရဲ့ ကိန်းဂဏန်းတွေအရ၊ တရုတ်နိုင်ငံတွင်းအပါအဝင် ကမ္ဘာ့အဝှမ်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် သေဆုံးသူ ဦးရေဟာ ၈၁၁ အထိ တိုးလာပြီး အများစုသေဆုံးသူတွေဟာ တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့နဲ့ ဝူဟန်မြို့ ပတ်ဝန်းကျင် ဟူဗိုင်ပြည်နယ်ထဲက မြို့တွေက ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံတွင်းမှာ ဒီဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူအရေအတွက်ဟာလည်း ၃၇,၁၉၈ ယောက် အထိ တိုးလာပါတယ်။

ဒီသေဆုံးမှု အရေအတွက်ဟာ ၂၀၀၃ ခုနှစ် SARS ရောဂါ ပြန့်နှံ့လို့ ကမ္ဘာ့အနှံ့ သေဆုံးသူ အရေအတွက်ထက် ပိုကျော်လွန်လာတာကြောင့် ထိတ်လန့်မှုတွေ၊ စိုးရိမ်မှုတွေ ပိုလာနေကြတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၀၂- ၂၀၀၃ ခုနှစ် SARS ရောဂါဖြစ်တဲ့အချိန်တုန်းက ကမ္ဘာ့အဝှမ်း သေဆုံးသူ ၇၇၄ ဦး ရှိခဲ့ပါတယ်။
WHO က ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပြန့်နံှ့ကူးစက်မှုကို ကမ္ဘာ့အရေးပေါ် အခြေအနေအဖြစ် ကြေငြာထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အလွန်အမင်း စိုးရိမ်တုံ့ပြန်ကြပြီး ခရီးသွားနဲ့ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းတွေကို ပိတ်ပင် ကန့်သတ်တာတွေလည်း မလုပ်ဖို့ သတိပေးထားပါတယ်။

ဒါပေမယ့် SARS ရောဂါ ပြန့်နှံ့ကူးစက်ခဲ့တဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ ရှိနေခဲ့တာကြောင့် ရောဂါကပ်ဘေးတခုအသွင် ဖြစ်လာမှာကို စိုးရိမ်ပူပန်နေကြပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဟာ ကူးစက်မြန်လွန်းသလို၊ အသက်အန္တရာယ်ကို ထိခိုက်စေတဲ့အထိ ပြင်းထန်တဲ့အဆုတ်ရောင်ရောဂါနဲ့ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေကို ဖြစ်စေတာကြောင့် လူထုက ထိတ်လန့်မှုတွေ ဖြစ်နေကြတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

တဖက်မှာလည်း ဒီဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်မှုဟာ ဒီဇင်ဘာလကတည်းက တရုတ်ပြည်တွင်းမှာ ဖြစ်နေခဲ့ပြီး ကူးစက်မှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းမရှိတော့တဲ့ ဇန်နဝါရီ လကုန်ပိုင်းလောက်မှာမှ နိုင်ငံတကာကို သတင်းပြန့်သွားခဲ့တာကတကြောင်း၊ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဟာ လူအချင်းချင်း ကူးစက်နိုင်တယ်လို့ အတည်ပြုချက်တွေ ရလာတာကတကြောင်း၊ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်ပြီးပေမယ့် ၁၄ ရက်ကျော်ကြာ ရောဂါလက္ခဏာတွေ မပြပဲ အဲ့ဒီအတောအတွင်းမှာကိုပဲ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေ ဆက်လက်ကူးစက်တယ် ဆိုတာတွေက တကြောင်းတို့ကြောင့် စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ မြင့်လာကြပါတယ်။

ဒီအတောအတွင်းမှာ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ပြန့်နှံ့မှုကို ထိန်းချုပ်ဖို့ တရုတ်နိုင်ငံကနေ လာတဲ့ ခရီးသွားတွေကို ကန့်သတ် ပိတ်ပင်တာ၊ တရုတ်နိုင်ငံကနေတဆင့် ပျံသန်းတဲ့ လေယာဉ်ခရီးစဉ်တွေကို ကန့်သတ်ပိတ်ပင်တာတွေကိုလည်း နိုင်ငံတော်တော်များများက လုပ်လာတာတွေ ရှိပါတယ်။

ထိုင်း၊ အိန္ဒိယ၊ နီပေါ၊ မလေးရှား၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ စင်ကာပူ၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ဗီယက်နမ်၊ ဟောင်ကောင်၊ ပြင်သစ်၊ အမေရိကန်နဲ့ သြစတြေးလျ နိုင်ငံတွေမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပြန့်နှံ့ကူးစက်ခံရသူ ၂၈၈ ယောက်ရှိနေပါတယ်။
စင်ကာပူနိုင်ငံမှာ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေ့ရှိသူူ ၂၈ ယောက်အထိ ရှိလာပြီး သံသယ လူနာဦးရေဟာလည်း ၅၀ ကျော်အထိ မြင့်တက်လာလို့ လူထုစိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ မြင့်တက်လာပြီး စားသောက်ကုန်တွေကို အလုအယက် ဝယ်ယူစုဆောင်းကြတဲ့အထိ ဖြစ်နေပါတယ်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ ဘူမိနက်သန် တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ဝူဟန်မြို့မှာတော့ ၁၀ ရက်ကျော်အတွင်း အပြီးဆောက်ခဲ့တဲ့ ကုတင် ၁၀၀၀ ဆေးရုံမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူတွေကို ကုသပေးနေပါတယ်။
ဒါ့အပြင်၊ ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေက တအိမ်တက်ဆင်း ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးတာတွေ လုပ်နေပြီး၊ သံသယ လူနာတွေ့တာနဲ့တပြိုင်နက် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေ ဆက်တိုက်လုပ်နေတယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံ အမျိုးသားကျန်းမာရေးကောင်စီက ဆိုပါတယ်။

ဝူဟန်မှာ ကျောင်းတက်နေကြတဲ့ မြန်မာကျောင်းသားတွေ ဝူဟန်မှာရှိနေုတုန်းက ကာယကံရှင်တွေရော မိသားစုတွေပါ စိုးရိမ်ခဲ့ကြပေမယ့် တရုတ်အစိုးရနဲ့ မြန်မာ အစိုးရ ပူးပေါင်းပြီး အားပေးကူညီမှုတွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ မန္တလေးမြို့ကို ချောချောမောမော အဆင်ပြေပြေ ရောက်ခဲ့ကြလို့ ပြန်လာခွင့်ရသူတွေက ၂ဖက်အစိုးရက ကျေးဇူးတင်ကြောင်း သူတို့ကိုယ်ပိုင်လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာတွေမှာ ရေးသားထားတွေတွေ့ရပါတယ်။

ဝူဟန်မြို့မှာ ကျန်ခဲ့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား ၃ ယောက်အတွက်လည်း သူတို့နေထိုင်ရာ အဆောင်ထဲမှာ ကျန်းမာစွာ ရှိနေပြီး၊ အစားအသောက်နဲ့ လိုအပ်တာတွေ အားလုံးကို စီစဉ်ပေးထားသလို၊ သူတို့ကို မြန်မာနိုင်ငံပြန်ခေါ်ဖို့ နှစ်ဖက်အစိုးရနဲ့ ညှိနှိုင်းလုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ ပီကျင်းမြို့က မြန်မာသံရုံးက ဆိုပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ်ထဲ အလုပ်သွားလုပ်သူ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေဟာလည်း ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်ခံရမှာ စိုးရိမ်တာကြောင့် ကူမင်းမြို့မှာရှိတဲ့ မြန်မာသံရုံးကို ဆက်သွယ်ပြီး နှစ်နိုင်ငံအစိုးရခြင်း ချိတ်ဆက်စီစဉ်မှုတွေနဲ့ မူဆယ်ဂိတ်ကနေတဆင့် နေရပ်ပြန်လာနေကြတာတွေကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။

တဖက်မှာလည်း တရုတ်အစိုးရဟာ အရင်ခေတ်အဆက်ဆက်တုန်းကလိုပဲ သတင်းတွေကို ထိန်ချန်ထားတာတွေရှိနေတယ်၊ ရောဂါအခြေအနေအမှန်ကို ထုတ်ပြန်တာမရှိဘူးလို့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက ဝေဖန်နေတာတွေလည်း ရှိနေပြန်ပါတယ်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပထမဆုံး သတိပေးခဲ့တဲ့ တရုတ်ဆရာဝန်၊ ရောဂါကူးစက်ခံရလို့ သေဆုံးသွားပြီးတဲ့ နောက်မှာတော့ တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုဝေဖန်ခွင့်ကိုသာ ကန့်သတ်မထားဘူးဆိုရင် ဒီဗိုင်းရပ်စ်ဟာ ဒီလောက်အထိ မြန်မြန်ဆန်ဆန်ပြန့်နှံ့သွားမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ နိုင်ငံတကာက ဝေဖန်မှုတွေကလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဒေါက်တာလီဝမ်လျန်းဟာ ဒီဗိုင်းရပ်စ်ပိုးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဒီဇင်ဘာလကတည်းက ပထမဆုံး သတိပေးခဲ့တဲ့သူဖြစ်ပြီး၊ သူ့ကို ကောလဟလ ဖြန့်သူအဖြစ် တရုတ်အာဏာပိုင်တွေက ပိတ်ပင်တားဆီးတာ၊ နောင် ဒီလိုမပြောဖို့ ခံဝန်ကတိလက်မှတ် ထိုးခိုင်းတာတွေ လုပ်ခဲ့တာပါ။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပြန့်နှံ့မှုကို ထိန်းချုပ်လို့ မရနိုင်တော့တဲ့ ဇန်နဝါရီ လကုန်ပိုင်းမှာတော့ တရုတ်အစိုးရက ဒီဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ပတ်သက်သမျှ ထုတ်ပြန်ဖွင့်ချခဲ့ရပြီး၊ သူတို့အနေနဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့အချက်အလက်မှန်သမျှကို ထိန်ချန်ထားတာမလုပ်ပဲ အချိန်နဲ့တပြေးညီ ထုတ်ပြန်ပေးနေသလို ဗိုင်းရပ်စ် မပြန့့်ပွားအောင် တတ်နိုင်သလောက် ထိန်းချုပ်နေတာဖြစ်လို့ ကောလဟလတွေကို မယုံကြဖို့ လှုံ့ဆော်ပြောဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ အကူအညီတွေ၊ WHO ရဲ့ အကူအညီတွေကို လက်ခံခဲ့သလို အမေရိကန် သိပ္ပံပညာရှင်တွေကိုလည်း နိုင်ငံတွင်း ဝင်ခွင့်ပေးပြီး ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး၊ ရောဂါကာကွယ်ရေးနဲ့ ကုသရေးဆေးတွေ စမ်းသပ်ထုတ်ဖော်ရေးအတွက် လုပ်ဆောင်လာတာတွေကို တွေ့ရပါတယ်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်ခံရပြီး သေဆုံးသူ အများစုဟာ အသက်အရွယ်ကြီးရင့်သူ အများစုဖြစ်ပြီး၊ တချို့ဟာ နဂိုပြင်းထန်တဲ့ရောဂါ အခံကြောင့် ကိုယ်ခံအားနည်းပါးသူတွေ ဖြစ်တယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံ အမျိုးသားကျန်းမာရေးကောင်စီက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်ခံရပြီး ကုသမှုခံယူရသူတွေထဲက ၁၀၀ ကျော်ဟာ ရောဂါသက်သာပျောက်ကင်းပြီး ဆေးရုံဆင်းခွင့် ရတာတွေလည်း ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO က တရုတ်အစိုးရအနေနဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ထိန်းချုပ်ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ထိထိရောက်ရောက် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်တာတွေ၊ သတင်းအချက်လက် မြန်မြန်ဆန်ဆန် ဖြန့်ဝေတာတွေအပေါ် ကြိုဆိုထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ဖော်ချီးကျူးခဲ့ပါသေးတယ်။

ဝူဟန်ဒေသကနေ ရောဂါသံသယရှိသူတွေ ထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီး အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဆီ ရောက်နေတာတွေကိုလည်း ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ရောဂါကာကွယ်ရေး ကူညီလုပ်ဆောင်ဖို့ တရုတ်အာဏာပိုင်တွေက ထုတ်ပြန် အကူညီတောင်းတာမျိုးတွေ လုပ်လာတာလည်း ရှိပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံကို နယ်စပ်ကနေ ရောက်လာဖွယ်ရှိတဲ့ ဝူဟန်မြို့နေသူ ၅ ယောက်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့အချက်အလက်တွေကိုလည်း ပေးပို့ထားပြီး နှစ်နိုင်ငံ ကျန်းမာရေးဌာနနဲ့ အစိုးရချင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တာတွေရှိခဲ့ပါတယ်။

တဖက်မှာလည်း တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရိုက်ခတ်မှုကြောင့် နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ကျဆင်းလာနေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကုန်သွယ်စီးပွားရေး မိတ်ဖက် တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် စီးပွားရေးဂယက်ရိုက်ခတ်မှုဟာ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်၊ အထူးသဖြင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုနဲ့ ကျောက်စိမ်းဈေးကွက် အပေါ် သက်ရောက်နေတာကြောင့် မြန်မာ့ကုန်သွယ်စီးပွားရေးသမားတွေကတော့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဂယက် ဘယ်အထိ တာသွားမလဲ ဆိုတာကို စိုးရိမ်စွာနဲ့ စောင့်ကြည့်နေကြတဲ့ အခြေအနေလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

နိုင်ငံတွင်း သတင်းအချက်အလက်တွေကို ထိန်းချုပ်မှုတွေ လုပ်တာမှာ နာမည်ကျော်တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်အရေးမှာတော့ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု သိသိသာသာ ထားပြီး သတင်းအချက်အလက်တွေ ထုတ်ပြန်တာ၊ နိုင်ငံတကာနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တာတွေကို နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက ကြိုဆိုကြတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။

နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းကလည်း တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်အရေးအပေါ် သတင်းထုတ်ပြန်မှု၊ ကုသ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်မှု၊ နိုင်ငံတကာနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု စတာတွေကို စောင့်ကြည့်နေကြတာကြောင့် ဆိုးဝါးတဲ့ ကပ်ရောဂါဘေးအသွင်မရောက်အောင် ထိထိရောက်ရောက် လုပ်နိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်တဲ့အကြောင်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO က ဖွင့်ဟ ပြောဆိုပါတယ်။

အဆိုးထဲက အကောင်းကိုရှာရရင် အရာရာထိမ်းချုပ်ထားတတ်တဲ့ တရုတ်အစိုးရဟာ မသိမသာတံခါးတွေဖွင့်လာပြီး နိုင်ငံတကာနဲ့ ကူးလူးဆက်ဆံလာတာအပြင် ပွင့်လင်းမြင်သာတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေ အရင်ထက်ရှိလာတာဟာ ကောင်းတဲ့အလားအလာဖြစ်ပါတယ်။

Zawgyi

ကိုုရိုုနာ ဗိုုင္းရပ္စ္ဂယက္

ေဖေဖာ္ဝါရီ ၉၊ ၂၀၂၀။
Voice Of Myanmar (VOM)

တရုတ္ႏုိင္ငံ ဝူဟန္ျမိဳ႕ကေန စတင္ျပန္႔ပြားလာေနတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ခံရသူ အေရအတြက္ဟာ တေန႔တျခား ျမင့္တက္လာေနပါတယ္။

ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ WHO ရဲ႕ ကိန္းဂဏန္းေတြအရ၊ တရုတ္ႏိုင္ငံတြင္းအပါအဝင္ ကမၻာ့အဝွမ္း ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ဦးေရဟာ ၈၁၁ အထိ တိုးလာျပီး အမ်ားစုေသဆံုးသူေတြဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံ ဝူဟန္ျမိဳ႕နဲ႔ ဝူဟန္ျမိဳ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ ဟူဗိုင္ျပည္နယ္ထဲက ျမိဳ႕ေတြက ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံတြင္းမွာ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရသူအေရအတြက္ဟာလည္း ၃၇,၁၉၈ ေယာက္ အထိ တိုးလာပါတယ္။

ဒီေသဆံုးမႈ အေရအတြက္ဟာ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ SARS ေရာဂါ ျပန္႔ႏွံ႔လို႔ ကမၻာ့အႏွံ႔ ေသဆံုးသူ အေရအတြက္ထက္ ပိုေက်ာ္လြန္လာတာေၾကာင့္ ထိတ္လန္႔မႈေတြ၊ စိုးရိမ္မႈေတြ ပိုလာေနၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၀၂- ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ SARS ေရာဂါျဖစ္တဲ့အခ်ိန္တုန္းက ကမၻာ့အဝွမ္း ေသဆံုးသူ ၇၇၄ ဦး ရွိခဲ့ပါတယ္။
WHO က ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ျပန္႔ႏံွ႕ကူးစက္မႈကို ကမၻာ့အေရးေပၚ အေျခအေနအျဖစ္ ေၾကျငာထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အလြန္အမင္း စိုးရိမ္တံု႔ျပန္ၾကျပီး ခရီးသြားနဲ႔ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းေတြကို ပိတ္ပင္ ကန္႔သတ္တာေတြလည္း မလုပ္ဖို႔ သတိေပးထားပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ SARS ေရာဂါ ျပန္႔ႏွံ႕ကူးစက္ခဲ့တဲ့ အေတြ႔အၾကံဳေတြ ရွိေနခဲ့တာေၾကာင့္ ေရာဂါကပ္ေဘးတခုအသြင္ ျဖစ္လာမွာကို စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဟာ ကူးစက္ျမန္လြန္းသလို၊ အသက္အႏၱရာယ္ကို ထိခိုက္ေစတဲ့အထိ ျပင္းထန္တဲ့အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါနဲ႔ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြကို ျဖစ္ေစတာေၾကာင့္ လူထုက ထိတ္လန္႔မႈေတြ ျဖစ္ေနၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တဖက္မွာလည္း ဒီဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္မႈဟာ ဒီဇင္ဘာလကတည္းက တရုတ္ျပည္တြင္းမွာ ျဖစ္ေနခဲ့ျပီး ကူးစက္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းမရွိေတာ့တဲ့ ဇန္နဝါရီ လကုန္ပိုင္းေလာက္မွာမွ ႏိုင္ငံတကာကို သတင္းျပန္႔သြားခဲ့တာကတေၾကာင္း၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဟာ လူအခ်င္းခ်င္း ကူးစက္ႏိုင္တယ္လို႔ အတည္ျပဳခ်က္ေတြ ရလာတာကတေၾကာင္း၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ျပီးေပမယ့္ ၁၄ ရက္ေက်ာ္ၾကာ ေရာဂါလကၡဏာေတြ မျပပဲ အဲ့ဒီအေတာအတြင္းမွာကိုပဲ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြ ဆက္လက္ကူးစက္တယ္ ဆိုတာေတြက တေၾကာင္းတို႔ေၾကာင့္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ျမင့္လာၾကပါတယ္။

ဒီအေတာအတြင္းမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ျပန္႔ႏွံ႔မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ တရုတ္ႏိုင္ငံကေန လာတဲ့ ခရီးသြားေတြကို ကန္႔သတ္ ပိတ္ပင္တာ၊ တရုတ္ႏုိင္ငံကေနတဆင့္ ပ်ံသန္းတဲ့ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္ေတြကို ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္တာေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက လုပ္လာတာေတြ ရွိပါတယ္။

ထိုင္း၊ အိႏၵိယ၊ နီေပါ၊ မေလးရွား၊ ကေမၻာဒီးယား၊ စင္ကာပူ၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ဗီယက္နမ္၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ျပင္သစ္၊ အေမရိကန္နဲ႔ ၾသစေၾတးလ် ႏို္င္ငံေတြမွာ ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ျပန္႔ႏွံ႔ကူးစက္ခံရသူ ၂၈၈ ေယာက္ရွိေနပါတယ္။

စင္ကာပူႏိုင္ငံမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြ႔ရွိသူူ ၂၈ ေယာက္အထိ ရွိလာျပီး သံသယ လူနာဦးေရဟာလည္း ၅၀ ေက်ာ္အထိ ျမင့္တက္လာလို႔ လူထုစိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ျမင့္တက္လာျပီး စားေသာက္ကုန္ေတြကို အလုအယက္ ဝယ္ယူစုေဆာင္းၾကတဲ့အထိ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ရဲ႕ ဘူမိနက္သန္ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဝူဟန္ျမိဳ႕မွာေတာ့ ၁၀ ရက္ေက်ာ္အတြင္း အျပီးေဆာက္ခဲ့တဲ့ ကုတင္ ၁၀၀၀ ေဆးရံုမွာ ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရသူေတြကို ကုသေပးေနပါတယ္။

ဒါ့အျပင္၊ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းေတြက တအိမ္တက္ဆင္း က်န္းမာေရး စစ္ေဆးတာေတြ လုပ္ေနျပီး၊ သံသယ လူနာေတြ႔တာနဲ႔တျပိဳင္နက္ ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ဆက္တိုက္လုပ္ေနတယ္လို႔ တရုတ္ႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရးေကာင္စီက ဆိုပါတယ္။

ဝူဟန္မွာ ေက်ာင္းတက္ေနၾကတဲ႕ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြ ဝူဟန္မွာရွိေနုတုုန္းက ကာယကံရွင္ေတြေရာ မိသားစုုေတြပါ စိုုးရိမ္ခဲ႕ၾကေပမယ့္ တရုုတ္အစိုုးရနဲ႕ ျမန္မာ အစိုုးရ ပူးေပါင္းျပီး အားေပးကူညီမွုုေတြေၾကာင့္ ျမန္မာနိုုင္ငံ မႏၱေလးျမိဳ႕ကိုု ေခ်ာေခ်ာေမာေမာ အဆင္ေျပေျပ ေရာက္ခဲ႕ၾကလိုု႕ ျပန္လာခြင့္ရသူေတြက ၂ဖက္အစိုုးရက ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း သူတိုု႕ကိုုယ္ပိုုင္လူမွဳကြန္ယက္စာမ်က္ႏွာေတြမွာ ေရးသားထားေတြေတြ႕ရပါတယ္။

ဝူဟန္ျမိဳ႕မွာ က်န္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ၃ ေယာက္အတြက္လည္း သူတို႔ေနထိုင္ရာ အေဆာင္ထဲမွာ က်န္းမာစြာ ရွိေနျပီး၊ အစားအေသာက္နဲ႔ လိုအပ္တာေတြ အားလံုးကို စီစဥ္ေပးထားသလို၊ သူတို႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံျပန္ေခၚဖို႔ ႏွစ္ဖက္အစိုးရနဲ႔ ညွိႏိႈင္းလုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ပီက်င္းျမိဳ႕က ျမန္မာသံရံုးက ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ထိစပ္ေနတဲ့ တရုတ္ႏ္ုိင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္ထဲ အလုပ္သြားလုပ္သူ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားေတြဟာလည္း ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကူးစက္ခံရမွာ စိုးရိမ္တာေၾကာင့္ ကူမင္းျမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ျမန္မာသံရံုးကို ဆက္သြယ္ျပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံအစိုးရျခင္း ခ်ိတ္ဆက္စီစဥ္မႈေတြနဲ႔ မူဆယ္ဂိတ္ကေနတဆင့္ ေနရပ္ျပန္လာေနၾကတာေတြကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။

တဖက္မွာလည္း တရုတ္အစိုးရဟာ အရင္ေခတ္အဆက္ဆက္တုန္းကလိုပဲ သတင္းေတြကို ထိန္ခ်န္ထားတာေတြရွိေနတယ္၊ ေရာဂါအေျခအေနအမွန္ကို ထုတ္ျပန္တာမရွိဘူးလို႔ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက ေဝဖန္ေနတာေတြလည္း ရွိေနျပန္ပါတယ္။

ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ပထမဆံုး သတိေပးခဲ့တဲ့ တရုတ္ဆရာဝန္၊ ေရာဂါကူးစက္ခံရလို႔ ေသဆံုးသြားျပီးတဲ့ ေနာက္မွာေတာ့ တရုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေဝဖန္ခြင့္ကိုသာ ကန္႔သတ္မထားဘူးဆိုရင္ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ဟာ ဒီေလာက္အထိ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ျပန္႔ႏွံ႔သြားမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ႏိုင္ငံတကာက ေဝဖန္မႈေတြကလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။

ေဒါက္တာလီဝမ္လ်န္းဟာ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ပိုးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဒီဇင္ဘာလကတည္းက ပထမဆံုး သတိေပးခဲ့တဲ့သူျဖစ္ျပီး၊ သူ႔ကို ေကာလဟလ ျဖန္႔သူအျဖစ္ တရုတ္အာဏာပိုင္ေတြက ပိတ္ပင္တားဆီးတာ၊ ေနာင္ ဒီလိုမေျပာဖို႔ ခံဝန္ကတိလက္မွတ္ ထိုးခိုင္းတာေတြ လုပ္ခဲ့တာပါ။

ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ျပန္႔ႏွံ႔မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ မရႏိုင္ေတာ့တဲ့ ဇန္နဝါရီ လကုန္ပိုင္းမွာေတာ့ တရုတ္အစိုးရက ဒီဗိုင္းရပ္စ္နဲ႔ ပတ္သက္သမွ် ထုတ္ျပန္ဖြင့္ခ်ခဲ့ရျပီး၊ သူတို႔အေနနဲ႔ ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အခ်က္အလက္မွန္သမွ်ကို ထိန္ခ်န္ထားတာမလုပ္ပဲ အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ ထုတ္ျပန္ေပးေနသလို ဗိုင္းရပ္စ္ မျပန္႔႔ပြားေအာင္ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ထိန္းခ်ဳပ္ေနတာျဖစ္လို႔ ေကာလဟလေတြကို မယံုၾကဖို႔ လႈံ႕ေဆာ္ေျပာဆိုပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အကူအညီေတြ၊ WHO ရဲ႕ အကူအညီေတြကို လက္ခံခဲ့သလို အေမရိကန္ သိပၸံပညာရွင္ေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံတြင္း ဝင္ခြင့္ေပးျပီး ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေရး၊ ေရာဂါကာကြယ္ေရးနဲ႔ ကုသေရးေဆးေတြ စမ္းသပ္ထုတ္ေဖာ္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္လာတာေတြကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ခံရျပီး ေသဆံုးသူ အမ်ားစုဟာ အသက္အရြယ္ၾကီးရင့္သူ အမ်ားစုျဖစ္ျပီး၊ တခ်ိဳ႕ဟာ နဂိုျပင္းထန္တဲ့ေရာဂါ အခံေၾကာင့္ ကိုယ္ခံအားနည္းပါးသူေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ တရုတ္ႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရးေကာင္စီက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ခံရျပီး ကုသမႈခံယူရသူေတြထဲက ၁၀၀ ေက်ာ္ဟာ ေရာဂါသက္သာေပ်ာက္ကင္းျပီး ေဆးရံုဆင္းခြင့္ ရတာေတြလည္း ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ WHO က တရုတ္အစိုးရအေနနဲ႔ ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္တာေတြ၊ သတင္းအခ်က္လက္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ျဖန္႔ေဝတာေတြအေပၚ ၾကိဳဆိုေထာက္ခံေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ခ်ီးက်ဴးခဲ့ပါေသးတယ္။

ဝူဟန္ေဒသကေန ေရာဂါသံသယရွိသူေတြ ထြက္ခြာသြားခဲ့ျပီး အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြဆီ ေရာက္ေနတာေတြကိုလည္း ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းျပီး ေရာဂါကာကြယ္ေရး ကူညီလုပ္ေဆာင္ဖို႔ တရုတ္အာဏာပိုင္ေတြက ထုတ္ျပန္ အကူညီေတာင္းတာမ်ိဳးေတြ လုပ္လာတာလည္း ရွိပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကို နယ္စပ္ကေန ေရာက္လာဖြယ္ရွိတဲ့ ဝူဟန္ျမိဳ႕ေနသူ ၅ ေယာက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြကိုလည္း ေပးပို႔ထားျပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံ က်န္းမာေရးဌာနနဲ႔ အစိုးရခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာေတြရွိခဲ့ပါတယ္။
တဖက္မွာလည္း တရုတ္ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ရိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာ ကုန္သြယ္စီး

ပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ က်ဆင္းလာေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ကုန္သြယ္စီးပြားေရး မိတ္ဖက္ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ စီးပြားေရးဂယက္ရိုက္ခတ္မႈဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ၊ အထူးသျဖင့္ နယ္စပ္ကုန္သြယ္မႈနဲ႔ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္ အေပၚ သက္ေရာက္ေနတာေၾကာင့္ ျမန္မာ့ကုန္သြယ္စီးပြားေရးသမားေတြကေတာ့ ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ဂယက္ ဘယ္အထိ တာသြားမလဲ ဆိုတာကို စိုးရိမ္စြာနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတဲ့ အေျခအေနလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတြင္း သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြ လုပ္တာမွာ နာမည္ေက်ာ္တဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္အေရးမွာေတာ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ သိသိသာသာ ထားျပီး သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ထုတ္ျပန္တာ၊ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာေတြကို ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက ၾကိဳဆိုၾကတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းကလည္း တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္အေရးအေပၚ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ၊ ကုသ ကာကြယ္ထိန္းခ်ဳပ္မႈ၊ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ စတာေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတာေၾကာင့္ ဆိုးဝါးတဲ့ ကပ္ေရာဂါေဘးအသြင္မေရာက္ေအာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ႏိုင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္တဲ့အေၾကာင္း ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ WHO က ဖြင့္ဟ ေျပာဆိုပါတယ္။

အဆိုုးထဲက အေကာင္းကိုုရွာရရင္ အရာရာထိမ္းခ်ဳပ္ထားတတ္တဲ႕ တရုုတ္အစိုုးရဟာ မသိမသာတံခါးေတြဖြင့္လာျပီး နုုိင္ငံတကာနဲ႕ ကူးလူးဆက္ဆံလာတာအျပင္ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ႕ လုုပ္ေဆာင္မွဳေတြ အရင္ထက္ရွိလာတာဟာ ေကာင္းတဲ႕အလားအလာျဖစ္ပါတယ္။