ဆူးငှက် ရှေးက ပြည်သူချစ်သော အနုပညာရှင် အငြိမ့်မင်းသမီးကြီး လေဘာတီမမြရင် သီဆိုခဲ့တဲ့ ” ရွှေပြည်စိုး”သီချင်းကို ကျွန်တော် အလွန်ကြိုက်ပါတယ်။ ကြားဖူးတာက လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်၅၀လောက်က မန္တလေး ရွှေရတနာအငြိမ့်မှာ ရွှေမန်းသူမြင့်မြင့်သန်း၊ အလယ်ထွက် မင်းသမီးအဖြစ် ကပြချိန် စပြီး ကြားဖူးတာပါ။ အစ်မကြီး မမြင့်မြင့်သန်းက ‘ရွှေပြည်စိုး’သီချင်း သီဆိုပါတယ်။ ‘စာပေါင်ပဲ့ပဲ့ လျှာကိုက်နာနာ’နဲ့ သီဆိုနိုင်တဲ့ မမြင့်မြင့်သန်းနဲ့ အလွန်လိုက်ဖက်ပါတယ်။ “မြနဲ့မာင်နဲ့ အခုမှတွ့တာ…၊ လူပါးမဝခင်တုန်းက ပြောကြတော့ ရီစရာပါ .. အားငှာ… ငှာ… ငှာ… ငှာ…”ဆိုတဲ့နေရာများ မေးရိုက်မေးဝဲနဲ့ သီဆိုသွားတာ ငေးယူရပါတယ်။နောက်ပိုင်း ရွှေပြည်စိုးသီချင်းကို ကက်ဆက်ခွေကတဆင့် မနားတမ်း နားထောင်ပြီး အလွတ်ရတော့လည်း မြနဲ့မောင်နဲ့ အခုမှတွေ့တာ အပိုဒ်ကိုပဲ ‘အားငှာ… ငှာ… ငှာ… ငှာ…’ထိ ထပ်တလဲလဲ သီဆိုနေမိ ပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့…
Read MoreCategory: ဆောင်းပါး
ပန်းလိုမွှေးစေခဲ့သည် မိုးကေသီ
ဆူးငှက် ၁၉၇၀ခုနှစ်ကျော် ကာလဆီက မန္တလေးတွင် ပွဲစဉ်ကို စုံစမ်းကာ တကူးတကန့် လိုက်လံကြည့်ရှရသည့် တီးဝိုင်းတစ်ဖွဲ့ရှိပါသည်။ ထို တီးဝိုင်းမှာ မိုးကေသီဖြစ်ပါသည်။ ထိုစဉ်ကာလ မိုးကေသီမှာ ဟည်းထကျော်ကြားနေသည်။ တစ်ဘက်က စတီရီယိုတေးများ အရှိန်အဟုန်နှင့်ခေတ်စားလာသောကြောင့် ရှဲလ်ကဲ့သို့ တီးဝိုင်းများက လူငယ်ကြိုက်အဖြစ် နာမည်ကျော်လျှက်ရှိသည်။ ထိုအချိန်တွင် မိုးကေသီက အရွယ်သုံးပါးအတွက် ကျေနပ်စရာတီးဝိုင်းကြီးဖြစ်နေပါသည်။ မိုးကေသီကဲ့သို့ ကျော်ကြားထင်ရှားလာသည့် တီးဝိုင်းတစ်ဖွဲ့လည်းရှိသည်။ ဂီတမှုး တေးပြုစာဆို ဦးဘသိန်း၏လက်ရင်းတပည့်ဖြစ်သူ ကိုခင်မောင်သန်း ဂီတမှူးအဖြစ် တာဝန်ယူ ထူထောင်သည့် တေးချစ်သူဖြစ်သည်။ ကိုခင်မောင်သန်း၏ ရွှင်လန်းချမ်းမြေ့ပါစေသီချင်းကလည်း ယနေ့တိုင် ထင်ရှားလှသည်။ မိုးကေသီကို တည်ထောင်သူက ဂီတမှူး ဂီတစာဆို ကိုဘိုခင်ဖြစ်ပါသည်။ ကိုဘိုခင်သည် ယခင်က မြို့မတူရိယာအသင်း၏ ဂီတမှူးတာဝန်ယူခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၁၉၆၄ခုနှစ်တွင် မြို့မတူရိယာအသင်းမှ နူတ်ထွက်ကာ သိင်္ဂီတူရိယာအသင်းကို ဦးစီးခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၁၉၆၆ခုနှစ်တွင် သိင်္ဂီမှခွဲ၍ မိုးကေသီကို ထူထောင်ခဲ့သည်။…
Read Moreတရုတ်နဲ့ပေါင်းလုပ်မယ့် လေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်း ရခိုင်လူထုအတွက် အမှန်တကယ်အကျိုးရှိနိုင်သလား
မတ် ၁၇- ၂၀၂၃ SW(VOM) ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တရုတ်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတို့ကြား နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်းပြီး လေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းတခု အကောင်အထည်ဖော်လုပ်ဆောင်သွားမှာဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ၂၀၂၃ မတ်လ ပထမပတ်ကနေ လျှပ်စစ်စွမ်းအားဝန်ကြီးဌာန၊ လုပ်ငန်းမှာပါဝင်မယ့် မြန်မာပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီ၊ ဟောင်ကောင်ကုမ္ပဏီနဲ့ တရုတ်ကုမ္ပဏီတို့ကြား လေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်း အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး သဘောတူညီမှုစာချွန်လွှာလက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်ပြီ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ အဲ့ဒီ လေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းဟာ ပြည်သူကို မဏ္ဍိုင်ပြုမှုအားနည်းတဲ့ အခြေအနေမှာ စီမံကိန်းအောင်မြင်နိုင်ခြေမရှိကြောင်းနဲ့ တကယ်လို့ အောင်မြင်မယ်ဆိုရင်လည်း ရခိုင်ပြည်သူတွေအတွက် အကျိုးကျေးဇူးရှိမှာမဟုတ်လို့ ထင်မြင်မိကြောင်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ဆောင်နေတဲ့ အမ်းမြို့နယ်က ကိုမျိုးလွင်က ပြောပါတယ်။ “ရခိုင်မှာက သဘာဝအရင်းအမြစ်ကို မှီခိုပြီးတော့ လျှပ်စစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး တည်ဆောက်ခဲ့ကြတာပေါ့။ သဘာဝအရင်းအမြစ်ကိုသုံးပြီး ဒေသခံတွေအတွက် အောင်မြင်တယ်လို့ ပြလောက်တဲ့ အထောက်အထားမရှိခဲ့ဘူး။ လက်ရှိလုပ်နေတဲ့ လုပ်ငန်းကလည်း တရုတ်ကုမ္ပဏီတွေက လုပ်မယ်လို့ ကြေညာထားတော့ အရင်က တရုတ်ကုမ္ပဏီတွေလုပ်ခဲ့တဲ့ စီမံကိန်းတွေကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် ရခိုင်ဒေသခံတွေအကျိုးအမြတ် ပြောပလောက်အောင်မရှိခဲ့ဘူး။…
Read Moreစားသောက်ကုန်၊ မူးယစ်ဆေးနဲ့ စိုးရိမ်နေရတဲ့ မိဘတွေ
မတ် ၁၆ – ၂၀၂၃ SN (VOM) လက်ရှိမှာ စားသောက်ကုန်တွေအတွင်းကို မူးယစ်ဆေးတွေထည့်သွင်းပြုလုပ်ပြီး အွန်လိုင်းကတဆင့် ရောင်းချလာကြပါတယ်။ ရန်ကုန်မြို့က နေရာတချို့မှာ ကွတ်ကီးနဲ့ ချော့ကလက်တွေထဲ ဆေးခြောက်အမှုန့်နဲ့ အဆီတွေ ထည့်သွင်းပြုလုပ် ရောင်းချနေသူတွေကို ဖမ်းဆီး အရေးယူထားတယ်လို့ သက်ဆိုင်ရာက ကြေညာထားတာလည်း ရှိပါတယ်။ အဲ့ဒီလို စားသောက်ကုန်တွေထဲ မူးယစ်ဆေးတွေ ထည့်သွင်းပြုလုပ် ရောင်းချလာတဲ့အပေါ် မိဘတွေအနေနဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ဒီလို မုန့်ပဲသရေစာတွေကတဆင့် မူးယစ်ဆေးဝါးကို ကလေးတွေ ထိတွေ့ ယဉ်ပါးလာမှာကို မလိုလားဘူးလို့ ပြောလာပါတယ်။ “ကွတ်ကီးထဲမှာ ထည့်တယ်ဆိုတာ လူမဆန်တာ၊ ဦးနှောက်မရှိတာ။ သားသမီးချင်း ကိုယ်ချင်းမစာကြတာ။ အိမ်က ကလေးတွေက ကွတ်ကီး၊ ချော့ကလက် အရမ်းကြိုက်။ အခု ဒါတွေထဲမှာပါလာပြီဆိုတော့ ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ။ ချော့ကလက်က ခဏထားဦး။ ဒီ ကွတ်ကီးမုန့်ဆိုတာက ကလေးသေးသေးလေးကအစ စားကြတာဆိုတော့…
Read Moreရခိုင်မှာ ကြုံနေရတဲ့ သဘာဝဘေးဆိုး(သို့) မီးဘေး
မတ် ၁၂- ၂၀၂၃ SW(VOM) “ရန်သူငါးပါးထဲမှာ အင်မတန်ဆိုးဝါးလှတာ၊ မညာတာ ဘယ်သူ့မှ မထောက်တာ သူခိုး၊ဓားပြထက် ဆိုးတဲ့ရန်သူဟာ” ဆိုတဲ့ စာသားပါ မီးဘေးအန္တရာယ် အသိ၊ သတိပေးတဲ့ သီချင်းကို ရော်ရွက်ဝါတွေကြွေကျပြီး တောတောင်တွေက ခြုံနွယ်၊သစ်ပင်တွေမှာ ရွက်ဟောင်းတွေကြွေ သစ်လွင်နူးညံ့တဲ့ ရွက်နုလေးတို့ ရှင်သန်ထွက်လာတဲ့ နွေဦးရာသီရဲ့ ညမှောင်ရီပျိုးစအချိန်တွေမှာ ကြားရတဲ့အခါ မြို့ပြရဲ့ အငွေ့အသက်တွေကို သတိရမိပါတယ်။ ရခိုင်မှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလကနေစပြီး မီးလောင်မှုတွေတဖြည်းဖြည်း များပြားလာတာတွေ့ရပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ မီးလောင်မှု (၁၀) ကြိမ်ထက်မနည်းဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လူ (၃) ဦး သေဆုံးထားပါတယ်။ လက်ရှိ မတ်လအထဲမှာလည်း ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း မီးလောင်မှု (၆) ကြိမ်ထက်မနည်းရှိထားပြီး လူတဦးထိခိုက် ဒဏ်ရာရတာရှိသလို မီးဘေးဒုက္ခသည်တွေလည်း (၅၀) ကျော်အထိရှိလာကြောင်း မီးသတ်ဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေနဲ့ ဒေသခံပြည်သူတွေရဲ့…
Read Moreပြည်သူချစ်သော အနုပညာသည် ဟူသည်မှာ
ဆူးငှက် တကယ်တော့ ကျွန်တော်တို့ မိသားစုတွင် အဖေရော အမေရောက ပွဲကြိုက်ကြသည်ဆိုငြား ဗေထိအသံကြားတိုင်း သည်းသည်းလှုပ် မဟုတ်ကြပေ။ အဖေ ပွဲကြိုက်တာကလည်း ဆိုင်း၊ အငြိမ့် ၊အလယ်ထွက်နှင့် ဇာတ်ဆိုလျှင် နောက်ပိုင်း ဇာတ်ထုပ်ပဲဖြစ်သည်။ သူကြည့်သော ဆိုင်း အငြိမ့်နှင့် ဇာတ်ဆိုတာကလည်း သူကြိုက်သည့်အဖွဲ့ကိုပဲ ရွေးချယ်ကြည့်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဆိုင်းတိုင်း အငြိမ့်တိုင်း ဇာတ်တိုင်းမဟုတ်။နောက် အဖေက ပွဲကြည့်လျှင်လည်း ဗလာဇာတ်ပဲ ကြည့်တာမို့ ပိုက်ဆံမကုန်။ ရုံဇာတ်ကိုလည်း တစ်ရေးနိုးမှ ထကြည့်လို့ ရုံဖွင့်နှင့် ကြုံကာ အလကားကြည့်ရသည်။ ရုံမဖွင့်သေးလည်း နောက်တန်းက ကုလားထိုင်တစ်လုံးပဲ ဝယ်ကာ သားအဖနှစ်ယောက် ကြည့်သည်။ အမေကရော ဘာထူးမှာလဲ။ အမေက ရွှေမန်းတင်မောင်ကြိုက်သည်။ အမတွေက ဝင်းဗိုလ်ဆန်းဝင်း ကြိုက်သည်။ သည်တော့ တစ်နှစ်မှာ တစ်ကြိမ်လောက်တော့ ရွှေမန်းတင်မောင်ဇာတ်ကို ကြည့်သည်။ ကျောက်တော်ကြီးပွဲ ဒါမှမဟုတ် ဘုရားကြီး ၄၅…
Read More“ရုန်းကန်နေကြရတဲ့ ရန်ကုန်မြို့ပြက အခြေခံလူတန်းစားတွေ…”
သွေး (စစ်ကိုင်း) ညနေပိုင်း ၅ နာရီဝန်းကျင်မှာ ပန်းဆိုးတန်း၊ ဆူးလေ စတဲ့ ဘတ်စ်ကားမှတ်တိုင်တွေမှာ ဘတ်စ်ကားစောင့်နေကြတဲ့သူ အများအပြားကို နေ့စဉ်တွေ့နိုင်ပါတယ်။ သူတို့တွေဟာ အလုပ်ခွင်ကနေ ပြန်လာကြသူ အများစုဖြစ်ပြီး အများပြည်သူ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးယာဉ်လိုင်းတွေကိုပဲ အားကိုးသွားလာနေရတာပါ။ ရန်ကုန်မြို့ တစ်ဖက်ကမ်း ဒလမြို့နယ်ကနေ ရန်ကုန်မြို့ကို အလုပ် လာလုပ်သူတွေဟာလည်း ပန်းဆိုးတန်း ဆိပ်ကမ်းကနေ ဒလဘက်ကို သင်္ဘောစီးဖို့၊ဒါမှမဟုတ် သမ္ဗန်စီးဖို့ စောင့်မျှော်နေကြရပါတယ်။ လတ်တလောကာလအတွင်း ရန်ကုန်မြို့ရဲ့ မြို့နယ် အများစုမှာ လျှပ်စစ်မီးပြတ်တောက်မှုတွေကြောင့် ခရီးသည်တင် ဘတ်စ်ကားတွေ စောင့်ဆိုင်းစီးနင်းရတဲ့ အချိန်က အရင်ထက် ပိုကြာမြင့်လာပါတယ်။ အကြောင်းက YBS ယာဉ်တွေဟာ ဂက်စ်ဖြည့်ဖို့ တန်းစီနေရတဲ့အတွက် တစ်စီးနဲ့ တစ်စီး ၅ မိနစ်ခြား၊ ၁၀ မိနစ်ခြား မထွက်နိုင်လို့ပါပဲ။ ညနေလို အလုပ်ဆင်းချိန်တွေမှာ ရန်ကုန်က ပြည်သူတွေဟာ ကြားဖြတ်ဝင်ဆွဲတဲ့ အောက်ဆိုက်ကားတွေကို…
Read Moreမဟာမုနိ ဘုရားဖူးအပြန် အဖိုးတန် လက်ဆောင်ကောင်းများ
ဆူးငှက် မဟာမုနိဘုရားကြီး ဂေါပကအဖွဲ့ဝင် ဦးခိုင်မင်း က စာအုပ် ၃အုပ်နဲ့ အော်ရီယို စီဒီခွေ တစ်ခွေ လက်ဆောင်ပေးပါတယ်။ စာအုပ်တွေကတော့ (၁) မန္တလေးမဟာမုနိ ရုပ်ရှင်တော် ဘုရားကြီးသမိုင်း၊ (၂) ၂၀၁၆ – ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း တာဝန်ယူခဲ့သော မဟာမုနိဂေါပကအဖွဲ့၏ဆောင်ရွက်မှု ဓာတ်ပုံမှတ်တမ်းများ၊ (၃) မန္တလေး မဟာမုနိဘုရားကြီး မြန်မာမှုအနုပညာ လက်ရာများနှင့် ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ၊ (၄) သတင်းစာများက ပုံဖော်ခဲ့သော မဟာမုနိ (ကိုလိုနီခေတ်) အမည်ရှိ စာအုပ်တွေပါ။ အော်ရီယို စီဒီခွေက မဟာမုနိရုပ်ရှင်တော်မြတ်ကြီး ဗုဒ္ဓပူဇာ တေးအလင်္ကာ အမည်နဲ့ပါပဲ။ တကယ်တော့ မြန်မာပြည်တွင်းက တန်ခိုးကြီး ဘုရားစေတီ အဆူဆူမှာ ပတ်သက်ရာ ဘုရားသမိုင်းစာအုပ်တွေ ရှိပါတယ်။ ဘုရားဖူးဧည့်သည်က ဘုရားဖူးပြီး ဘုရားသမိုင်း စာအုပ်ကို ဝယ်ယူပူဇော်ကြပါတယ်။ အချို့သော ဘုရားစေတီတွေမှာ ပတ်သက်ရာ ဓမ္မပူဇာ…
Read Moreကယုကယင် လျောက်ပတ်တင့်တယ် မင်္ဂလာမောင်မယ်
ဆူးငှက် မြန်မာစကားတွင် “ကယုကယင်” ဟူသော စကားလုံးရှိသည်။ တကယ်တော့ ထိုစကားလုံးက ပါရာဏ စကားလုံးဖြစ်သည်။ အဓိပ္ပာယ်က “သင့်လျော်ကောင်းမွန်၊ ကျွမ်းကျင် လိမ္မာ၊လျောက်ပတ် တင့်တယ်” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ တွင်းသင်းမင်းကြီး၏ ဘလ္လာတိယ ပျို့တွင် “စ်သက်ဖွယ်မှု၊ မင်းရတု၌ ၊ကယုကယင် ကျွမ်းဝင်လိမ္မာ”ဟု ပါရှိသည်။ ထိုအပိုဒ်သည် ကယုကယင် ၏ အနက်ဖြစ်သည်။ “ကျွမ်းဝင်လိမ္မာ” တဲ့။ အဘယ်အရာကို ကျွမ်းဝင်လိမ္မာ ရမည်နည်း။ အဘယ်ကဲ့သို့ ကျွမ်းဝင်လိမ္မာရမည်နည်း။ ထိုမေးခွန်းနှင့် ပတ်သက်၍ ပျို့တွင် ဆက်လက် ရှင်းလင်း ဖွင့်ဆိုထားသည်။ “ နံ့သာထုံအေး၊ ဆီးမွှေး ပန်းသတ်” တဲ့။ မိန်းကလေးများ နံ့သာလိမ်းကျံမှု ၊ ဆံသေသာတွင် ဆီမွှေး လိမ်းကျံမှု ပြုကြသောအခါ ကျွမ်းဝင် လိမ္မာစေ၊ ထို့ပြင် ထိုနံ့သာ ထိုဆီမွှေးတို့ကိုလည်း ကိုယ်တိုင် ကျွမ်းကျင်လိမ္မာစွာ ပြုလုပ်ဖန်တီးနိုင်စေ။…
Read Moreမြို့သိမ်းမင်္ဂလာ စစ်အင်္ဂါ အခင်းအကျင်းနှင့် သူရဲတပ်
ဆူးငှက် ကုန်းဘောင်ခေတ်ကို စတင် တည်ထောင်တော်မူသော အလောင်းမင်းတရားကြီးနှင့် မဟာမင်္ဂလာ ရတနာဓိပတိ သိရီရာဇစန္ဒာဒေဝီ ဘွဲ့ခံ မိဖုးရားခေါင်ကြီးတို့မှ ဖွားမြင်သော စတုထ္တသားတော် ဘိုးတော်မင်းတရား (ဗဒုံမင်း)နှင့် ၎င်း၏ မိဖုးရားခေါင်ကြီးဖြစ်သော အ၀ ဗိုလ်မှုးမင်းလှကျော်သူနှင့် မဟာအတုလဒဝီ မယ်အိတို့မှ ဖွားသည့် သီရိပဝရ မဟာရာဇိန္ဒာ မင်္ဂလာရတနာဒေဝီတို့သည် ကုန်းဘောင် မင်းဆက်၏ ဆဋ္ဌမမြောက် မင်းဆက်ကို ဆက်ခံခဲ့သည်။ ကုန်းဘောင်မင်းဆက်သည် ထိုလက်ထက်တော်၌ ဘုန်းလက်ရုံးသည် နေလိုလလို ထွန်းတောက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုကြ၏။ ထိုအချိန်၌ ဘိုးတော်မင်းတရားသည် အင်းဝနေပြည်တော်ကို စွန့်၍ အမရပူရနေပြည်တော်ကြီးကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ အမရပူရမြို့တော်ကြီးသည် အရှေ့အောင်ပင်လယ်၊ အရှေ့တောင် ရွှေစာရံ၊တောင် ပလိပ်ရွာ၊ အနောက်တောင် တဘက်ဆွဲ၊ အနောက်မြောက် စကိုင်းနယ်၊မြောက်ဘက် တောင်ကျုံးကြီး၊ အရှေ့မြောက် ဘုတ်သက်ကယ်ကျင်းထိ ကျယ်ဝန်းသည်။ အမရပူရနေပြည်တော် တည်ထောင်ရာတွင် ၁၁၄၄ခု တန်ဆောင်မုန်းလ္ဆန်း ၅ရက်မှစ၍ ထီးပေါင်းကား…
Read More