ရန္ကုန္ ၊ဧျပီ ၁၉-၂၀၁၉
TGH (vom)
အာဖရိက အိုင္ဗရီကို့စ္ႏိုင္ငံမွာ ဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရတဲ့ ျမန္မာဆန္ေတြဟာ တပ္မေတာ္ပိုင္လုပ္ငန္းျဖစ္တဲ့ ဧရာဟသၤာကုမၸဏီနဲ႔ ေရွြဝါေရာင္ (မက္ထရစ္ တန္ ၁၃၅၀၀) ၊ MEC (မက္ထရစ္တန္ ၈၀၀၀) ကုမၸဏီ ေတြက ရန္ကုန္အေျခစိုက္ စင္ကာပူကုမၸဏီ ျဖစ္တဲ့ Olam International Co. Ltd. ကိုေရာင္းခ်ခဲ့တဲ့ဆန္ေတြျဖစ္တယ္လို႔ ဒုတိယ၀န္ၾကီး၊စီးပြားေရးႏွင့္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ၾကီးဌာန၊ဦးေအာင္ထူးက ဒီကေန႔မွာ သူ႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္လူမႈကြန္ယက္စာမ်က္နာကေန ေျဖ႐ွင္းေျပာၾကားလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။
” ဒီကိစၥ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံ ဆန္စပါးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(MRF)၊ ဆန္တင္ပို႔သူေတြနဲ႔ inspection agency ေတြ သက္ဆိုင္သူေတြပါတဲ့ အစည္းအေဝးတစ္ခုကို မျကာမီျပဳလုပ္ သြား ဖို႔ရွိတယ္။ ျဖစ္ရပ္အမွန္ကို ဆန္းစစ္ၿပီး ဘယ္သူရဲ့ အားနည္းခ်က္လဲ၊ သက္ဆိုင္ရာတင္ပို႔တဲ့ ကုမၸဏီေတြလား၊ ပြဲစားလုပ္တဲ့ ကုမၸဏီလား၊ inspection agency ေတြလား၊ စီးပြားကူးသန္းအေနနဲ႔က ဘာလုပ္ေပးနိုင္မလဲ။ ဒီျဖစ္ရပ္ဟာ ျမန္မာနိုင္ငံဆန္တင္ပို့သူမ်ားအတြက္ Wake-up Call ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆန္တင္ပို႔မႈ တစ္ခုလုံးကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ရမဲ့အခ်ိန္က် ေနျပီ။”လို႔ ဒုတိယဝန္ႀကီးက ေရးသားထားပါတယ္။
ဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရတဲ့ ဆန္ေတြကို MV Ocean Prince နဲ႔တင္ေဆာင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး သေဘၤာက ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္းကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ျသဂုတ္လအကုန္က ေရာက္လာခဲ့တာပါ။သေဘာၤေရာက္ခ်ိန္မွာ မိုးရြာေနတာေျကာင့္ ဆန္တင္ခ်ိန္ ၂ လခြဲဝန္းက်င္ၾကာခဲ့ၿပီး ၂၀၁၈ ေအာက္တိုဘာ ၁၅ ရက္ေန့မွာမွ ရန္ကုန္ကေန ျမန္မာ့ ဆန္တန္ခ်ိန္ ၂၂၀၀၀ ကို တင္ျပီး ထြက္ခြာခဲ့ပါ တယ္။ေနာက္ၿပီး အိႏိၵယႏိုင္ငံမွာ ဆန္ တန္ခ်ိန္(၁၄၀၀၀) ဝင္တင္ခဲ့တာေၾကာင့္ ဂီနီနိုင္ငံက Conakry ဆိပ္ကမ္းကို ျပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာ လ အကုန္မွ ေရာက္႐ွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဆန္ေတြကို သေဘၤာကေန တန္ခ်ိန္ (၄၀၀၀) ခ်အျပီးမွာ ဆန္အေလး ခ်ိန္မျပည့္တဲ့ျပႆ နာေပၚခဲ့တာေျကာင့္ ရည္ အေသြးစစ္တဲ့ ကုမၸဏီက ဆက္လက္လက္မခံခဲ့ဘူးလို့သိရပါတယ္၊ က်န္ေနရာေတြမွာ ဆက္ေရာင္းခဲ့ေပမယ့္လည္း လက္မခံခဲ့တဲ့အတြက္ မေရာင္းရတဲ့ဆန္ေတြကို ျမန္မာနိုင္ငံျပန္သယ္ဖို႔ အိုလန္း ကုမၸဏီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြက အခုနစ္၊ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၉ ရက္က စီးပြား ကူးသန္းကို လာေတြ႔ခဲ့ပါ တယ္။ဒါေၾကာင့္ စီးပြား ကူးသန္းက repair and return စနစ္နဲ႔သြင္းကုန္ပါမစ္ ခ်ေပးခဲ့ၿပီး ဆန္ေတြ ျပန္ေရာက္လာရင္ စစ္ေဆေရးအဖြဲ႔နဲ႔ စီစစ္ဖို႔အတြက္ပါ စီစဥ္ခဲ့ေပမယ့္သေဘၤာကျပန္မလာခဲ့ပါဘူး။ ” သိရတာက ဆန္ေရာင္းခဲ့တဲ့ ကုမၸဏီက ဒီဆန္ေတြကို အာဖရိကမွာ လွည့္ေရာင္းခဲ့လို႔ ျပႆနာေျပလည္သြားျပီလို႔ဆိုပါတယ္။ ခုက် ျဗဳန္းကနဲ့ ျမန္မာဆန္ေတြ စားသုံးရန္မသင့္လို႔အိုင္ဗရီ ကိုစ့္မွာ ဖ်က္ဆီးခံရ တယ္ဆိုၿပီး သိရတယ္။ စီးပြား ေရး ကုမၸဏီေတြက သူ႔အက်ုိးစီးပြားအတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ၾကေပမဲ့၊ ျမန္မာဆန္ကို နာမည္ပ်က္ေစခဲ့တယ္။ဆန္ေတြဟာ ျမန္ မာနိုင္ငံမွာ သေဘၤာေပၚတင္ခ်ိန္နဲ့ သေဘၤာေပၚမွာၾကာခ်ိန္ေတြေၾကာင့္ ေရေငြဝင္ခဲ့ျပီး ဆန္ေတြပ်က္စီးျခင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံဟာ ကမာၻ႕ဆန္ေစ်းကြက္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကစလို႔ ပထမ အမ်ားဆုံး ဆန္တင္ပို႔သူ အျဖစ္ေနရာရ ေနၿပီးခုလုိေနရာရခ်ိန္မွာ အီးယူက ျမန္မာနိုင္ငံက ဆန္လုံး ရွည္မ်ားကို သူ့အဖြဲ႕ဝင္နိုင္ငံေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔ safeguards duty ေကာက္ခဲ့ပါ တယ္။ ေစ်းကြက္ကို ဝင္ခါ စနိုင္ငံေတြရဲ့ ၾကံဳေတြရတဲ့ ျပႆနာအတိုင္း ျပိဳင္ဆိုင္မွဳက ျပင္းထန္ခဲ့ေပမဲ့ ဒီ ျပိဳင္ဆိုင္မွ ုေတြဟာ တရားေသာ ျပိဳင္ဆိုင္မႈသာ ျဖစ္သင့္ေၾကာင္း၊ inspection agency ေတြနဲ႔ ေပါင္းျပီး မတရားေသာ ျပိုင္ဆိုင္မွဳလုပ္ခဲ့မယ္၊ သတ္မွတ္ထားတဲ့အစိုဓါတ္မေရာက္ဘဲ တင္ပို႔ခဲ့မယ္။ အေလး ခ်ိန္မျပည့္ပဲ တင္ပို႔ခဲ့မယ္ ဆိုရင္ ခုလိုျပႆနာမ်ိဳးေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရတဲ့ ဆန္ေတြနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ကနဦး ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္ ေတြကို စီးပြားေရးနဲ႔ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ၾကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ၾကီး ဦးေအာင္ထူးက သူရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္နာကေန ဒီေန႔မနက္ပိုင္းမွာ ေျပာၾကားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တပ္မေတာ္ပိုင္လုပ္ကန္းျဖစ္တဲ့ဧရာဟသၤာကုမၸဏီကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ရာ သက္ဆိုင္ရာဌာန လူႀကီးမွာ အစည္းအေဝးျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
Photo AFP
#voiceofmyanmar #ျမန္မာဆန္ #အိုင္ဗ၇ီကိုစ့္ #ဖ်က္ဆီး
