ရန္ကုန္ ၊ဧၿပီ ၂၅-၂၀၁၉
TGH(VOM)
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ လူဦးေရ ၁ သိန္းမွာ တီဘီေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူ ၃၅၈ဦး႐ွိေနျပီး ေသဆုံးသူ ၅၀ ေက်ာ္႐ွိတယ္လို႔ ကမာၻ႔တီဘီေရာဂါအစီရင္ခံစာ ၂၀၁၈ အရသိရပါတယ္။
ျပည္နယ္ေတြမွာ တီဘီျဖစ္ပြားႏူန္း သိသိသာသာ က်ဆင္းသြားခဲ့ေပမယ့္ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီးရဲ႕ တီဘီျဖစ္ပြားႏႈန္းကေတာ့ သိသာတဲ့က်ဆင္းမႈမ်ိဳး မရွိဘူးလို႔လည္းသိရပါတယ္။
“ခုုလိုု အေျခအေနမ်ိဳးက ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး ျပႆနာအျဖစ္ ရွိေနဆဲဆိုတာေတြ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဲ့ဒီ ႏိုင္ငံစာရင္းထဲကေန ပယ္ဖ်က္ခံရဖို႔ကို လုပ္ေဆာင္ေနတယ္” လို႔ က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစားဝန္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ေဒါက္တာျမင့္ေထြးက ဧၿပီလ ၂၄ ရက္ေန႔က ေနျပည္ေတာ္မွာျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတဝန္း တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားမႈစစ္တမ္း ၂၀၁၇ -၂၀၁၈ ေဆြးေႏြးပြဲမွာေျပာၾကားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအေျခေနဟာ ျပီးခဲ့တဲ့နွစ္ေတြနဲ႔နွိဳင္းယွဥ္မယ္ဆိုုရင္ တီဘီေလ်ာ့က်ာမွဳ အေနအထားျဖစ္သလိဳ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းအရဆိုပါကလည္း ၃.၅% ခန္႔ က်ဆင္းလာတာျဖစ္ပါတယ္။ခုလို ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈက်ဆင္းလာခဲ့ေပမယ့္လည္း ကမာၻ႔တီဘီ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ အမ်ားဆုံး ႏိုင္ငံစာရင္း ၃၀ ထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပါဝင္ေနဆဲျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္း တီဘီေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈ စစ္တမ္း ၂၀၁၇-၂၀၁၈ အရသိရပါတယ္။
လက္႐ွိတီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏူန္း ရဲ႕ (၇၃%) ကအမ်ိဳးသားေတြျဖစ္ၿပီး တီဘီလူနာ(၅၀%) ေက်ာ္က အသက္(၅၀)ႏွစ္ႏွင့္အထက္ အသက္အရြယ္ေတြမွာျဖစ္ပြားမႈ႐ွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေနာက္ျပီးအမ်ိဳးသားတီဘီ ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးစီမံခ်က္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္စာရင္းေတြအရဆိုရင္လည္း တီဘီေရာဂါလူနာ ၁၃၅၀၀၀ ေက်ာ္ကို ကုသမႈ ေပးခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ကုသမႈေအာင္ျမင္မႈႏူန္းအရ ၈၇% ႐ွိလာၿပီျဖစ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
တီဘီေရာဂါဟာ လူမႈစီးပြား အေျခအေနနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ၿပီး လူေနသိပ္သည္းျခင္း၊ ဆင္းရဲမြဲေတျခင္း၊ ေနရာတစ္ခုကေန တစ္ခုကိုေ႐ြ႕ေျပာင္းေနထိုင္ျခင္း၊ ေန႔စဥ္ဝင္ေငြရရွိဖို႔အတြက္ အလုပ္လုပ္ရျခင္း ၊ အာဟာရ မျပည့္ဝျခင္းစတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ျပ န္႔ပြားမႈႏႈန္းေတြက ဆက္စပ္ေနပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တီဘီေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းကို ဝန္ႀကီးဌာနတစ္ခုတည္း ေဆာင္႐ြက္လို့မရဘဲ ဌာနေပါင္းစုံ၊ INGO/ Local NGO၊ လူမႈအဖြဲ႕အစည္း၊ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ တိုင္းရင္းသားက်န္းမာေရးအဖြဲ႕အစည္း အားလုံး ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖို့လိုအပ္တယ္လို႔ေျပာခဲ့ပါတယ္။
#voiceofmyanmar #တီဘီေရာဂါ
