ဇန်နဝါရီ ၂၂ – ၂၀၂၅
SS (VOM)
လာနီညာအရှိန်ကြောင့် လာမယ့် ဖေဖော်ဝါရီနဲ့ မတ်လအတွင်း အချိန်အခါမဟုတ် မိုးရွာသွန်းနိုင်တဲ့အတွက် တောင်သူတွေအနေနဲ့ သတိပြုဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက ပြောပါတယ်။
လာနီညာရာသီဥတု ဖြစ်စဉ်ကြောင့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မှာ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်းတွေ၊ မုန်တိုင်းတွေ အဖြစ်များနိုင်တဲ့အတွက် အဲဒီအရှိန်ကြောင့် မိုးရွာသွန်းတာတွေ ရှိလာနိုင်ကာ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်းနဲ့ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသတွေ သတိပြုဖို့လိုတယ်လို့ ဦးလှထွန်းက ပြောပါတယ်။
“ဒါက လာနီညာရဲ့သက်ရောက်မှုပေါ့။ သူက ဖေဖော်ဝါရီ၊ မတ်လောက်အထိ ရှိနိုင်တယ်။ အချိန်အခါမဟုတ် မိုးတွေရွာနိုင်တယ်။ ရွာရန်ရွာနှုန်း ၆၀ ၊ ၇၀ လောက်အထိ ရှိနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် စိုက်ရေးပျိုးရေး အပါအဝင် ရာသီဥတုနဲ့ ဆက်စပ်မှုရှိတဲ့ ကဏ္ဍတွေမှာ သတိထားဖို့လိုတယ်” လို့ သူက ပြောပါတယ်။
လက်ရှိ ခန့်မှန်းထားတဲ့ ရွာရန်ရွာနှုန်းဟာ ရက်ဝေးခန့်မှန်းချက်ဖြစ်ပြီး ရာသီဥတုအခြေအနေပေါ် မူတည်ကာ အပြောင်းအလဲတွေလည်း များစွာ ရှိလာနိုင်တယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့က နေ့စဉ် မိုးလေဝသ အခြေအနေတွေမှာပဲ ရွာရန်ရွာနှုန်းကို ဖော်ပြတာ။ လအလိုက် ဖော်ပြတာကျတော့ ဖြစ်နိုင်ခြေ၊ ဖြစ်နိုင်စွမ်းနဲ့ သတ်မှတ်ကြတာပေါ့။ အခုလို ခန့်မှန်းချက်တွေ ထုတ်တယ်ဆိုတာကလည်း ရာသီဥတုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကဏ္ဍတွေအတွက် ကြိုတင် ပြင်ဆင်နိုင်အောင်လို့ ထုတ်ပြန်တာပါ။ ရက်ဝေးခန့်မှန်းချက် ဆိုတာကတော့ အပြောင်းအလဲတော့ အများကြီးရှိနိုင်ပါတယ်” လို့ သူက ပြောပါတယ်။
လက်ရှိမှာတော့ အီကွေတာအနီးရှိ အပူပိုင်းပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ (Tropical Pacific Ocean) ရဲ့ ပင်လယ် ရေမျက်နှာပြင်အပူချိန်နဲ့ လေထုဖြစ်စဉ်တွေဟာ အားအနည်းငယ်ရှိတဲ့ လာနီညာအခြေအနေကို ရောက်ရှိနေတယ်လို့ မိုး/ဇလက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ဒါအပြင် နိုင်ငံတကာ မိုးလေဝသဌာနတွေရဲ့ သင်္ချာပုံစံပြုမော်ဒယ်တွေ ခန့်မှန်းချက်အရ လာနီညာရာသီဥတုဟာ အခု ဇန်နဝါရီလအတွင်း အားအနည်းငယ်ရှိတဲ့ အခြေအနေမှာ ဆက်လက် တည်ရှိနိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
“အခုကတော့ အားနည်းတဲ့ လာနီညာပေါ့။ သူက တဖြည်းဖြည်းနဲ့တော့ ဖွံ့ဖြိုးလာမယ်လို့တော့ မှန်းထားတာပေါ့။ များသောအားဖြင့် လာနီညာရာသီဥတုကတော့ လာမယ့် ဖေဖော်ဝါရီ၊ မတ်ပေါ့။ နွေရာသီတော့ မရောက်ဘူးပေါ့။ မတ်လလောက်ကျရင်တော့ မိုးရွာသွန်းမှုကြောင့် အယ်လ်နီညိုလို မပူဘဲနဲ့ အပူချိန်တွေ လျော့မယ်။ ဒါကလည်း အချိန်အခါမဟုတ်မိုးရွာတဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့်ပါ။ ဒါကို လာနီညာရာသီဥတုလို့ ခေါ်ပါတယ်” လို့ မိုး/ဇလညွှန်မှူးက ပြောပါတယ်။
လာနီညာဆိုတာဟာ အယ်လ်နီညိုရဲ့ ပြောင်းပြန် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပြီး ယေဘုယျအားဖြင့် အယ်လ်နီညိုကတော့ ပူပြင်းခြောက်သွေ့မှုကိုပေးကာ လာနီညာကတော့ အေးမြစွတ်စိုတဲ့ ရာသီဥတုဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
လာနီညာဖြစ်စဉ်ဟာ ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာမှာ ဖြစ်ပေါ်တဲ့ ဖြစ်စဉ် ဖြစ်ပေမယ့်လည်း ဒီ လာနီညာဖြစ်စဉ်ကြောင့် အကျိုးသက်ရောက်မှုကတော့ ယေဘုယျအားဖြင့် အရှေ့ဘက်မှ လေပွေလှိုင်းတွေ တိုက်ခတ်ခြင်း၊ ညအပူချိန်တွေ အနည်းငယ် လျော့နည်းခြင်းနဲ့ မိုးရွာသွန်းမှု မူမမှန်ခြင်း စတဲ့ ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်တွေ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။
Photo:CJ
