ဆူးငှက် ၁၉၉၀ ကျော်ကာလ။ ကျွန်တော့် စာအုပ်အငှားဆိုင်လေးက ခပ်ကျဲကျဲ ဖြစ်သော်လည်း ညတိုင်လျှင် စာရေးဆရာမိတ်ဆွေတွေ ညတိုင်းလိုလို ဆုံဖြစ်ကြသည်။ ၁၉၈၈ ပြီးမှ ခင်မင်ခဲ့သော ပန်းချီစိုးဝင်းငြိမ်းရောက်လာသည်။ ဆိုင်မှာ စဖွင့်ကတည်းက အားပေးခဲ့သော ပန်းချီကိုခင်မောင်စန်းတို့ ဇနီးမောင်နှံနှင့် ပတ်သက်သည့် စာပေဗိမာန်စာမူဆုရှင် ကိုရိုးကွန့်ကမုတ်ဆိတ်မွေး ပါးသိုင်းမွေး နှုတ်ခမ်းမွေးတွေနှင့် ရောက်လာသည်။ လူထုတိုက်က ကိုကျော်စိုးဝင်း (ဆရာကြည်လင်အေး) ရောက်လာသည်။ ဆရာညိုထွန်းလူရောက်လာသည်။ ဆရာ ချမ်းမင်းအိမ်က ပြိုင်ဘီးလေးစီးကာ ရှိုးစမိုးတွေ အပြည့်နှင့်ရောက်လာသည်။ တစ်ခါတရံ ဆရာဝင်းစည်သူလည်း သူ့ကားလေးနှင့် ရောက်လာသည်။ မြို့သစ်မှာ ဆေးခန်းဖွင့်နေသည့် ဆရာကျော်စွာထက်လည်း တစ်ခါတရံရောက်လာသည်။ ပန်တျာကျောင်းဝင်း ထဲမှာနေသည့် ဆရာပိုင်စိုးဝေလည်း ရောက်လာသည်။ညနေပိုင်း စောစောမှာတော့ ဆရာမညိုညိုတင်လှ၊ ဆရာမ နှင်းဆီအောင်တို့ ရောက်လာသည်။ မနက်ပိုင်းမှာ ဆရာသိုက်ထွန်းသက်လည်း လူထုတိုက်…
Read MoreCategory: ဆောင်းပါး
ဘိုးတော်ဘုရား ဖောက်ခဲ့သည့် ရွှေတချောင်းမြောင်း
ဘိုးတော်ဘုရား ဖောက်ခဲ့သည့် ရွှေတချောင်းမြောင်း ဆူးငှက် ပဒုမ္မာရွှေကြာ၊ ဘိုးတော်စံရာ၊ နတ်ပြည်နှင့်တူလေခြင်း၊ ဘိုးတော်စံခင်း ဟူသည်နှင့်အညီ အမရပူမြို့သည်ခေတ်ကောင်းချိန် ရှေးနှစ်ပေါင်း ၁၈ဝ လောက်ကဆိုလျှင် နတ်ဘုံနတ်နန်းတမျှ ခမ်းနား သိုက်မြိုက်သော မင်းနေပြည်တော်ကြီးဖြစ်ခဲ့ဖူးလေသည်။ သေခြင်းကင်းရာ ပြည်သာယာဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် အမရပူရမြို့၏ ပထမမြို့တည် နန်းတည်ဖြစ်သော မင်းကား အလောင်းမင်းတရားကြီး၏ စတုတ္ထသားတော် ဖြစ်၍ ကုန်းဘောင်မင်းဆက်၏ ၆ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သည့် ဘိုးတော်ဘုရား (ခေါ်) ဗဒုံမင်းဖြစ်သည်။ ဗဒုံမင်းသည် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၄၃ ခုနှစ်တွင် အင်းဝထီးနန်းကို သိမ်းပိုက် အုပ်စိုးပြီးနေရာမှအင်္ဂလိပ်တို့၏ သင်္ဘောမှာ ရေတက်ချိန်တွင် နန်းတော်သို့ အလွယ်တကူ ဝင်ရောက်နိုင်ခြင်း ရှိကြောင်းသိသဖြင့် မြို့သစ် နန်းသစ်တည်ရန် ကြံသည်။ သို့ဖြင့်၍ မြို့တည်ရန် နေရာရွေးရာ လက်ဆယ်ကန်ရွာ နေရာကို အမရပူရမြို့ နန်းတည်ရန် အတည်ပြု၍…
Read Moreလက်ဆည်ကန် ဝင်းလိုက်ရုံရှေ့ က၊ လွတ်လပ်ရေး အကြိုည
ဆူးငှက် လွတ်လပ်ရေးနေ့ အကြိုညတွင် မန္တလေး လက်ဆည်ကန်ရပ်ရှိ ဝင်းလိုက်ရုပ်ရှင်ရုံရှေ့၌ မြို့မတူရိယာအဖွဲ့က မြို့လူထုကို သီဆို တီးမှုတ်ဖျော်ဖြေခဲ့သတဲ့။ ထိုပွဲတွင် သီချင်းတစ်ပုဒ်ကို မြို့မကတီးမှုတ်ရာတွင် ကမ္ဘာ့သင်္ကေတနည်းပညာ(music notes) တတ်မြောက် ထားကြသူများမို့ တူရိယာတီးမှုတ်သူတိုင်း၏ ရှေ့တွင် သင်္ကေတ စာရွက်များ ချထားကာ မြိုင်မြိုင်ဆိုင်ဆိုင် ရှိလှသတဲ့။ ထိုနေ့ညက ထိုသီချင်း သီဆိုသူမှာ အဆိုတော် ကိုသိန်းတန်တဲ့။ တီးမှုတ်ကြသည့် မြို့မ အဖွဲ့သားများမှာ တယော၊ ဦးရင်လေး၊ ကိုကြီးငွေ၊ မြို့မငြိမ်း၊ အကော်ဒီယမ် ကိုအေးမောင်၊ ဘေ့(စ်)ကိုဘသင်၊ ဘင်ဂျိုကော့(တ)ကိုသိန်း၊ ကလယ်ရီနက် တောင်မြို့ ဦးကိုလေး၊ ကိုတင်အေး၊ ကိုကောင်းညွန့်၊ ကိုစော၊ ဆိုက်ဆိုဖုန်းဦးသောင်း၊ ဂီတာကိုဘသိန်း၊ ကိုဘရှင်(တောင်မြို့)၊ ထရန်ပက်ကိုဘကျင်၊ ဂျက်(ဇ်)ကိုလှဒင်၊ ကိုထွန်းရှိန် တို့ဖြစ်သည်။ ထိုနေ့ညပွဲတွင် စန်္ဒရားမပါရှိခဲ့၊ ကလယ်ရီနက်တွင် ညာသံဆိုလို…
Read Moreသာယာဝတီမင်း မတဲဒေးဝန်း နန်းတော် တွင် စံတော်မူခြင်း
ဆူးငှက် ကုန်းဘောင်မင်းဟူ၍ လည်းကောင်း ရွှေဘိုမင်း ဟူ၍လည်းကောင်း ထင်ရှားသော သာယာဝတီမင်းသည် ကုန်းဘောင် ရှစ်ဆက်မြောက် မင်းဖြစ်သည်။ အင်းဝမြို့မှ အမရပူရမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့၍ ဒုတိယကြိမ် ထပ်မံ တည်တော်မူ သဖြင့် အမရပူရ ဒုတိယမြို့တည် နန်းတည် မင်းတရားကြီးဟုလည်း ခေါ်တွင်သည်။ အမရပူရ ပထမမြို့တည် နန်းတည် ဘိုးတော်ဘုရား၏ သားတော်ကြီး မဟာဥပရာဇာ အိမ်ရှေ့မင်းကြီးနှင့် ပထမအိမ်ရှေ့မိဖုရားတို့၏ သားတော် လေးပါးအနက် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၄၈-ခုနှစ် တပေါင်းလပြည့်ကျော် (၁ဝ)ရက် ညဉ့်တစ်ချက်တီးကျော် ၁၁ ရက် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့သို့အဝင် ဖွားမြင်တော်မူသော ဒုတိယအငယ်ဆုံး သားတော်ဖြစ်သည်။ ရတနာပူရ အင်းဝ၏ စတုတ္ထမြို့တည် ဘကြီးတော် မင်းတရားကြီး၏ ညီတော်ရင်း လည်းဖြစ်သည်။ ဘိုးတော်နောင်တော်တို့ လက်ထက် သရက်၊ သာယာဝတီမြို့များကို ကံကျွေးခံရပြီးလျှင် အထွတ်အထိပ် ရောက်သောအခါ သာယာဝတီမင်းဟု တွင်သည်။…
Read Moreကိုဗစ်မျိုးကွဲ JN.1 ကူးစက်မှု သတိပြုပါ
သွေး (စစ်ကိုင်း) ၂၀၁၉ ခုနှစ်က စ,တင်ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ကိုဗစ် 19 ရောဂါဟာ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါအသွင်ထိ ပျံ့နှံ့ကူးစက်ခဲ့ပြီး လက်ရှိကာလမှာ ကူးစက်မှုနည်းပါးလာသို ဖြစ်နေပေမဲ့ ဒီနေ့ထိ ဆက်လက်ကူးစက်နေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ မျိုးရိုးဗီဇပြောင်း ကိုဗစ် 19 ဗိုင်းရပ်စ်တွေ အမျိုးမျိုး ရှိတာကြောင့် ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှု ရပ်တန့်ပြီးဆုံးသွားတဲ့ အခြေအနေမျိုး မရှိသေးပါ။ အထူးသဖြင့် အခုလို အေးမြတဲ့ ရာသီဥတုမှာ မြို့ပြနှင့် ကျေးလက် လူမှုဝန်းကျင်အတွင်း အအေးမိ, နှာစေး, ချောင်းဆိုး စ,တဲ့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါတွေ ဖြစ်တတ်လေ့ ရှိပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီး WHO က တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့မှာ အဆုတ်ရောင်ရောဂါ ဖြစ်ပွားပျံ့နှံ့နေမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့တာ မှတ်မိကြမယ် ထင်ပါတယ်။ …
Read Moreရမ်းကားနေဆဲ YBS တွေနဲ့ လမ်းပေါ်က လူ့အသက်များ
ဇန်နဝါရီ-၂-၂၀၂၄ SN (VOM) လက်ရှိ ရန်ကုန်မြို့ပြ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစနစ်ကို ပြန်ကြည့်ရင် လုံခြုံစိတ်ချရမှု၊ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု အားနည်းနေဆဲအခြေအနေကို မြင်တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ခရီးသွားပြည်သူတွေ အားလုံး မျှော်လင့်နေတဲ့ ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်မှု စနစ်သစ်တခု ဖြစ်ပေါ်လာဖို့ နှစ်ပေါင်း (၅၀) ကျော် သက်တမ်းရှိခဲ့တဲ့ မော်တော်ယာဉ်လုပ်ငန်းပေါင်းစုံ ထိန်းသိမ်းရေး ကြီးကြပ်မှုဗဟိုကော်မတီ (မထသ) စနစ်ကို ဖျက်သိမ်းပြီး၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ရက်နေ့မှာ YBS (Yangon Bus Service) စနစ်အသစ်ကို စတင်ပြောင်းလဲ လုပ်ကိုင်လာခဲ့တာဟာ အခုဆိုရင် သက်တမ်းအားဖြင့် ခုနစ်နှစ်နီးပါး ကာလကို ရောက်ရှိလာပေမယ့် လက်ရှိအချိန်အထိ ယာဉ်လုပ် သားတချို့က YBS ပုံရိပ်ကို ကျဆင်းစေတဲ့၊ ထိခိုက်စေတဲ့ အပြုအမူတွေကို ပြုလုပ်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်လည်း မထသကနေ အသွင်ပြောင်းလာခဲ့တဲ့ YBS စနစ်ဟာ…
Read More၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်ရမယ့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး ပြဇာတ်များ
ဇန်နဝါရီ-၂-၂၀၂၄ မျိုးဆက်(VOM) ကုန်ဆုံးသွားခဲ့ပြီဖြစ်တဲ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ဟာ အကောင်းအဆိုး အနိမ့်အမြင့် အတက်အကျတွေနဲ့အတူ ရောပြွန်းခဲ့တဲ့ နှစ်တနှစ်ဖြစ်ပြီး အဆိုးဘက်ကိုဦးတည်ခဲ့တယ်ဆိုရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူသန်းပေါင်းများစွာ သေဆုံးခဲ့တဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါကို အဆုံးသတ်နိုင်ခဲ့မှု ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ကပ်ရောဂါမတိုင်ခင်ကလို ပြန်လည်လုပ်ကိုင်နိုင်တာမျိုးတွေနဲ့ အချို့သော ပဋိပက္ခတွေသာ အဆုံးသတ်နိုင်တာမျိုးတွေက ကမ္ဘာ့လူသားတွေအတွက် အားတက်ဖွယ်ဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်တာတွေ၊ သဘာဝဘေး ၊ နိုင်ငံအချို့မှာဖြစ်ပွားနေတဲ့ အငတ်ဘေး၊ စစ်ဘေးတွေအပါအဝင် ပဋိပက္ခနဲ့တင်းမာမှုနဲ့ ဒီမိုကရေစီကို သင်းသတ်မှုတွေက လွှမ်းမိုးခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေတွေကြောင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် နှစ်သစ်ဟာ နှစ်ဟောင်းက ဖြစ်ရပ်တွေရဲ့ ဆက်လက်ရိုက်ခတ်မှု၊ ကမ္ဘာ့ပထဝီနိုင်ငံရေး တင်းမာမှုနဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်တွေရဲ့ ထုဆစ်ပုံပေါ်ဖော်မှုကို ခံရဖွယ်ရှိနေပြီး စိတ်ဝင်တစားနဲ့ ဆက်လက်စောင်ကြည့်ရမယ့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အထင်ကရ ဖြစ်စဉ်တွေကလည်း ရှိလို့နေပါတယ်။ #အစ္စရေး-ဟားမတ်စ် ပဋိပက္ခ ဂါဇာကမ်းမြှောင်ဒေသကို…
Read Moreကိုးတာမီးကြီး နှင့် မန္တလေးမီးသတ်
ဆူးငှက် ကုန်းဘောင်ခေတ်၏ နောက်ဆုံးမျိုးဆက် သီပေါဘုရင် ပါတော်မူပြီး အင်္ဂလိပ်လက်ထက် ၁၂၇၁-ခုနှစ်၊ ကဆုန်လဆန်း၅-ရက်၊ ခရစ်နှစ် ၁၉၀၉ခုနှစ် ဧပြီ ၂၃ရက် နေ့တွင် မန္တလေးမြို့ အနောက်ပြင် ပြည်ကြီးပျော်ဘွယ်ရပ်ကွက် အကွက်နံပတ် ၂၇၂ ရှိကိုးတာ ဝင်းမှ ကိုးတာမီးကြီး လောင်ရာ ၃၅ အေလမ်းမြောက်ဘက်အနီးမှ စတင် လောင်သော မီးသည် မြောက်ဘက် ၂၆ဘီလမ်း၊ ၂၂စီလမ်း မှသည် ၁၉ဒီလမ်းအထိ မပြီးဆုံးနိုင်ဘဲ ရွှေပြည်ရပ်ကွက် အထိ ကူးစက်ခဲ့သည်။ မီးမှာ ကိုးတာဝင်းအတွင်း အိမ်က ငါးကြော်ရာမှ စတင်လောင်ကျွမ်းရာ အိမ်ခြေထူထပ်ပြီး အဝင်အထွက် လမ်းများ ကျဉ်းမြောင်းသဖြင့် အင်္ဂလိပ် မီးသတ်အဖွဲ့၏ မြင်းဆွဲ မီးသတ်ရထားများလည်း ဝင်ရောက် ညှိမ်းသတ်ရန် အခက်အခဲရှိသောကြောင့် အိမ်ခြေ ၂၈၀၀ ကျော် မီးဘေးသင့်ခဲ့သည်။ ထိုမီးဘေးက…
Read More၂၀၂၃ ခုနှစ် မြန်မာ့စီးပွားရေး လည်ပြန် (၂)
ဒီဇင်ဘာ-၃၁-၂၀၂၃ SN (VOM) ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်းမှာတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်တွေကလိုပဲ နိုင်ငံတကာရဲ့ အရေးယူမှုတွေ ရှိခဲ့ပြီး အခုနှစ်ကတော့ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ အရေးယူခံရမှု အပြင်းထန်ဆုံး နှစ်တနှစ်လို့ ဆိုရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အခုလို နိုင်ငံတကာရဲ့ ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုတွေဟာ အရေးယူခံရတဲ့ လူဂ္ဂိုလ်တွေနဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေထက် မြန်မာပြည်သူတွေ၊ အခြေခံ လူတန်းစားတွေအပေါ် ရိုက်ခတ်မှု ပိုပြီး ကြီးမားလျက်ရပြီး ကြုံတွေ့နေရတဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေး အခက်အခဲတွေဟာ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းတွေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ရတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ သုံးသပ်ချက်အရ ကိုဗစ်ကာလနောက်ပိုင်းကစပြီး ကျုံ့သွားတဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲဖြစ်ပြီးနောက် ပိုပြီးတော့ ကျဆင်းသွားခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ၂၀၂၃ စီးပွားရေး ပမာဏဟာ ကိုဗစ်မဖြစ်ခင် ပမာဏထက် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျုံ့သွားတယ်လို့ အဲ့ဒီ့ သုံးသပ်ချက်မှာ…
Read More၇၈နှစ်ပြည့် အိုလံပစ်နဲ့ ယဉ်တကိုယ်မယ်
ဆူးငှက် တကယ်တော့ မန္တလေးဆိုတာအနုပညာနဲ့တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့မြို့ပါ။ သီချင်းသံတွေနဲ့ တာဝတိံသာဆီပင့်တင် ထားခဲ့တဲ့မြို့ပါ။ ဒါ့ကြောင့်လည်း မြန်မာမင်းနေပြည်တော်အဆက်ဆက် . မန္တလေး ရတနာပုံမ်နေပြည်တော်လောက် ထီးဘွဲ့၊ နန်းဘွဲ့၊ မြို့ဘွဲ့တွေမများခဲ့ဘူးလို့ ပညာရှင်တွေသုံးသပ်ကြတာပါ။ သီချင်းဂီတနဲ့မြို့တော်ကိုတည်ဆောက်တယ်။ သီချင်းဂီတနဲ့ထီးနန်းတည်ဆောက်တယ်။ သီချင်းဂီတနဲ့တိုင်းသူပြည်သားစိတ်ဓာတ်မြှင့်တင်တယ်။ သီချင်းဂီတနဲ့ ဘုရင်ထီးဘုရားအမြော်အမြင်ကိုတည့်မတ်တယ်။ သီချင်းဂီတနဲ့ ယိုင်နဲ့မှုတွေတည့်မတ်တယ်။ သီချင်းဂီတနဲ့ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်စေခဲ့တယ်။ ဆိုလိုတာကလူရဲ့ပင်မဇစ်မြစ်ဖြစ်တဲ့ နှလုံးသားကိုပဲထိရောက်စွာသိမ်းသွင်းခဲ့တဲ့သဘောပါပဲ။ စိတ်မဏ္ဍိုင်မှတစ်ဆင့် ရုပ်ကိုပြုပြင်စေတဲ့ သဘော …။ ဒီလိုသီချင်းဂီတနဲ့ပျော်ရွှင်ကြည်နူးနေတဲ့ မန္တလေး မြို့ကြီးကို ၁၉၄၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၃ရက် (၁၃၀၃ ခုနှစ်၊ နှောင်းတန်ခူးလဆုတ် ၄ရက်၊ သောကြာနေ့) နံနက် ၁၁နာရီအချိန်မှာ ဂျပန်လေယာဉ်အစင်း ၈၀ခန့်က တစ်မြို့လုံးပိုက်စိပ်တိုက် ဗုံးကြဲလိုက်တာနှင့် အပျော်များကို ရုတ်ခြည်းသွန်မှောက်လိုက်ပြီး တုန်လှုပ်ခြောက်ခြားဖွယ်အနိဋ္ဌာရုံများ ဆိုင်းမဆင့်ဗုံမဆင့် ရောက်လာပါတော့တယ်။ အစဉ်အဆက် ကိုယ့်ဥခွံကျဉ်းကျဉ်းလေးထဲမှာပဲ ကိုယ့်အရပ်နဲ့ကိုယ့်ဇာတ် ပျော်ပျော်နေတတ်တဲ့ မန္တလေးသူ…
Read More