မတ် ၂၇ – ၂၀၂၃ SN (VOM) လက်ရှိ မြန်မာ့ပြောင်းစျေးကွက်ဟာ အာဆီယံနဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေရဲ့ဝယ်လိုအားကြောင့် ရောင်းချရမှု နယ်ပယ် ကျယ်ပျံ့လာပြီး စျေးကွက်အပေါ်မှာလည်း အလားအလာကောင်းတွေ ရှိလာမယ်လို့ မှန်းဆခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြောင်းကုန်သွယ်ရေးဟာ ကိုဗစ်အပါအဝင် ဒေသတွင်း မတည်ငြိမ်မှုများစွာကြောင့် အခက်အခဲတွေ ဆက်တိုက်ဆိုသလို ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အခြားတဖက်မှာလည်း သွင်းအားစု စျေးကြီးမြင့်မှု၊ မျိုး အခက်အခဲ၊နိုင်ငံခြားငွေကြေး အပြောင်းအလဲတွေ၊ တင်ပို့မှုအခက်အခဲနဲ့ အထွက်နှုန်း ကျဆင်းမှုတွေကြောင့် တောင်သူတွေအတွက် ထင်သလောက် အကျိုးအမြတ် မရရှိခဲ့ပါဘူး။ “အခက်အခဲတွေကတော့ အများကြီးပေါ့။ ဓာတ်မြေဩဇာ၊ သွင်းအားစု ပြဿနာတွေလည်းရှိတယ်။ သယ်ယူစရိတ်တွေလည်းကြီးတာပဲ။ သွင်းအားစုဈေးကြီးလို့ စိုက်ပျိုးတဲ့နေရာမှာ သွင်းအားစုတွေ ထင်သလောက် မသုံးနိုင်ဘူး။ နယ်မြေမငြိမ်းချမ်းတာကြောင့်လည်း စိုက်ပျိုးဖို့က အခက်အခဲဖြစ်တယ်။ ပြန်ရောင်းတော့လည်း တိုက်ပွဲတွေကြောင့် လက်ထဲ ကုန်တွေ ကြာကြာမထားနိုင်တာနဲ့ ရတဲ့ဈေးနဲ့ပြန်ရောင်းကြရတယ်”လို့ ရှမ်းပြည်နယ်…
Read MoreCategory: သုံးသပ်ချက်
အမေရိကန်က ဘဏ်နှစ်ခုပြိုလဲအပြီး မြန်မာ့ရွှေဈေးကွက်
မတ် ၂၅ – ၂၀၂၃ SN (VOM) အမေရိကန်ရှိ Silicon Valley နဲ့ Signature ဘဏ်ကြီးနှစ်ခု ပြိုလဲချိန်ကစတင်လို့ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး တဟုန်ထိုးမြင့်တက်မှုနဲ့အတူ မြန်မာပြည်တွင်းက ရွှေဈေးနှုန်းတွေလည်း လိုက်ပါမြင့်တက်လျက် ရှိနေပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းက တအောင်စကို ၁,၈၀၀ ဒေါ်လာအောက်အထိ ကျဆင်းမှုရှိခဲ့တာပါ။ ဒါပေမယ့် ဖေဖော်ဝါရီလကုန်ပိုင်း အရောက်မှာတော့ အနည်းငယ် ပြန်လည်မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး မတ်လ လဆန်းပိုင်းကစတင်လို့ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းတွေ အမြင့်ပိုင်းကို ပိုမိုရောက်ရှိလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီလို မတ်လဆန်းပိုင်းကစလို့ မြင့်တက်လာခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးဟာ ရက်ပေါင်း ၂၀ အတွင်း တအောင်စ ဒေါ်လာ ၁၆၀ ခန့်အထိ မြင့်တက်လာခဲ့တာဖြစ်ပြီး မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့က တအောင်စ ၁၈၆၇ ဒေါ်လာပေါက်ဈေးရှိခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးဟာ မတ်လ ၂၀ ရက်မှာ ၁၉၇၅…
Read Moreတရုတ်နဲ့ပေါင်းလုပ်မယ့် လေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်း ရခိုင်လူထုအတွက် အမှန်တကယ်အကျိုးရှိနိုင်သလား
မတ် ၁၇- ၂၀၂၃ SW(VOM) ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တရုတ်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတို့ကြား နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်းပြီး လေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းတခု အကောင်အထည်ဖော်လုပ်ဆောင်သွားမှာဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ၂၀၂၃ မတ်လ ပထမပတ်ကနေ လျှပ်စစ်စွမ်းအားဝန်ကြီးဌာန၊ လုပ်ငန်းမှာပါဝင်မယ့် မြန်မာပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီ၊ ဟောင်ကောင်ကုမ္ပဏီနဲ့ တရုတ်ကုမ္ပဏီတို့ကြား လေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်း အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး သဘောတူညီမှုစာချွန်လွှာလက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်ပြီ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ အဲ့ဒီ လေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းဟာ ပြည်သူကို မဏ္ဍိုင်ပြုမှုအားနည်းတဲ့ အခြေအနေမှာ စီမံကိန်းအောင်မြင်နိုင်ခြေမရှိကြောင်းနဲ့ တကယ်လို့ အောင်မြင်မယ်ဆိုရင်လည်း ရခိုင်ပြည်သူတွေအတွက် အကျိုးကျေးဇူးရှိမှာမဟုတ်လို့ ထင်မြင်မိကြောင်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ဆောင်နေတဲ့ အမ်းမြို့နယ်က ကိုမျိုးလွင်က ပြောပါတယ်။ “ရခိုင်မှာက သဘာဝအရင်းအမြစ်ကို မှီခိုပြီးတော့ လျှပ်စစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး တည်ဆောက်ခဲ့ကြတာပေါ့။ သဘာဝအရင်းအမြစ်ကိုသုံးပြီး ဒေသခံတွေအတွက် အောင်မြင်တယ်လို့ ပြလောက်တဲ့ အထောက်အထားမရှိခဲ့ဘူး။ လက်ရှိလုပ်နေတဲ့ လုပ်ငန်းကလည်း တရုတ်ကုမ္ပဏီတွေက လုပ်မယ်လို့ ကြေညာထားတော့ အရင်က တရုတ်ကုမ္ပဏီတွေလုပ်ခဲ့တဲ့ စီမံကိန်းတွေကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် ရခိုင်ဒေသခံတွေအကျိုးအမြတ် ပြောပလောက်အောင်မရှိခဲ့ဘူး။…
Read Moreစားသောက်ကုန်၊ မူးယစ်ဆေးနဲ့ စိုးရိမ်နေရတဲ့ မိဘတွေ
မတ် ၁၆ – ၂၀၂၃ SN (VOM) လက်ရှိမှာ စားသောက်ကုန်တွေအတွင်းကို မူးယစ်ဆေးတွေထည့်သွင်းပြုလုပ်ပြီး အွန်လိုင်းကတဆင့် ရောင်းချလာကြပါတယ်။ ရန်ကုန်မြို့က နေရာတချို့မှာ ကွတ်ကီးနဲ့ ချော့ကလက်တွေထဲ ဆေးခြောက်အမှုန့်နဲ့ အဆီတွေ ထည့်သွင်းပြုလုပ် ရောင်းချနေသူတွေကို ဖမ်းဆီး အရေးယူထားတယ်လို့ သက်ဆိုင်ရာက ကြေညာထားတာလည်း ရှိပါတယ်။ အဲ့ဒီလို စားသောက်ကုန်တွေထဲ မူးယစ်ဆေးတွေ ထည့်သွင်းပြုလုပ် ရောင်းချလာတဲ့အပေါ် မိဘတွေအနေနဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ဒီလို မုန့်ပဲသရေစာတွေကတဆင့် မူးယစ်ဆေးဝါးကို ကလေးတွေ ထိတွေ့ ယဉ်ပါးလာမှာကို မလိုလားဘူးလို့ ပြောလာပါတယ်။ “ကွတ်ကီးထဲမှာ ထည့်တယ်ဆိုတာ လူမဆန်တာ၊ ဦးနှောက်မရှိတာ။ သားသမီးချင်း ကိုယ်ချင်းမစာကြတာ။ အိမ်က ကလေးတွေက ကွတ်ကီး၊ ချော့ကလက် အရမ်းကြိုက်။ အခု ဒါတွေထဲမှာပါလာပြီဆိုတော့ ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ။ ချော့ကလက်က ခဏထားဦး။ ဒီ ကွတ်ကီးမုန့်ဆိုတာက ကလေးသေးသေးလေးကအစ စားကြတာဆိုတော့…
Read Moreရခိုင်မှာ ကြုံနေရတဲ့ သဘာဝဘေးဆိုး(သို့) မီးဘေး
မတ် ၁၂- ၂၀၂၃ SW(VOM) “ရန်သူငါးပါးထဲမှာ အင်မတန်ဆိုးဝါးလှတာ၊ မညာတာ ဘယ်သူ့မှ မထောက်တာ သူခိုး၊ဓားပြထက် ဆိုးတဲ့ရန်သူဟာ” ဆိုတဲ့ စာသားပါ မီးဘေးအန္တရာယ် အသိ၊ သတိပေးတဲ့ သီချင်းကို ရော်ရွက်ဝါတွေကြွေကျပြီး တောတောင်တွေက ခြုံနွယ်၊သစ်ပင်တွေမှာ ရွက်ဟောင်းတွေကြွေ သစ်လွင်နူးညံ့တဲ့ ရွက်နုလေးတို့ ရှင်သန်ထွက်လာတဲ့ နွေဦးရာသီရဲ့ ညမှောင်ရီပျိုးစအချိန်တွေမှာ ကြားရတဲ့အခါ မြို့ပြရဲ့ အငွေ့အသက်တွေကို သတိရမိပါတယ်။ ရခိုင်မှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလကနေစပြီး မီးလောင်မှုတွေတဖြည်းဖြည်း များပြားလာတာတွေ့ရပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ မီးလောင်မှု (၁၀) ကြိမ်ထက်မနည်းဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လူ (၃) ဦး သေဆုံးထားပါတယ်။ လက်ရှိ မတ်လအထဲမှာလည်း ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း မီးလောင်မှု (၆) ကြိမ်ထက်မနည်းရှိထားပြီး လူတဦးထိခိုက် ဒဏ်ရာရတာရှိသလို မီးဘေးဒုက္ခသည်တွေလည်း (၅၀) ကျော်အထိရှိလာကြောင်း မီးသတ်ဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေနဲ့ ဒေသခံပြည်သူတွေရဲ့…
Read Moreရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ရခိုင် ရှေ့ရေး
မတ် ၃- ၂၀၂၃ SW(VOM) ရွေးကောက်ပွဲဟာ ဒီမိုကရေစီရဲ့ အနှစ်သာရဖြစ် ပါတယ်။ ယနေ့ကမ္ဘာမှာ ကျင့်သုံးနေတဲ့ ဒီမိုကရေစီဆိုတာဟာလည်း ရွေးကောက်ပွဲကနေ အခြေခံလာတာဖြစ်ပြီး လူထုရွေးချယ်မဲပေးမှုနဲ့ မိမိတို့အစိုးရ၊ နိုင်ငံ့အကြီးအကဲတွေကို ရွေးချယ်တင်မြောက်တဲ့အခါ တိကျထင်ရှားတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီး နိုင်ငံခေါင်းဆောင်၊ အုပ်ချုပ်သူ၊ သမ္မတကအစ လူထုကိုယ်စားလှယ် အလယ် ရပ်ကွက်ကျေးရွာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဆုံး လူအများရဲ့ သဘောဆန္ဒထောက်ခံမှုနဲ့ မဲပေးရွေးချယ်ရတာဟာ ဒီမိုကရေစီရဲ့ အနှစ်သာရဖြစ်ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အရ ဒီမိုကရေစီစနစ်နဲ့ အုပ်ချုပ်တဲ့နိုင်ငံတွေမှာ အဓိကအချက်နှစ်ခုလိုအပ်ပြီး ပထမတချက်ကတော့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံသားတွေဟာ မိမိတို့ရဲ့ တာဝန်ကို ပိုမိုသိတတ်ဖို့ဖြစ်ပြီးတော့ ဒုတိယတချက်ကတော့ လူထုရဲ့ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် တင်မြောက်ခံရသူတွေဟာ အမြော်အမြင်ဉာဏ်ပညာရှိဖို့ လိုပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲအကြောင်းကို ပြောမယ်ဆိုရင် ဒီမိုကရေစီဆိုတာကိုလည်း အနည်းငယ်ထည့်သွင်းပြောဖို့လိုပြီး အဲဒီ ဒီမိုကရေစီစနစ်ရဲ့ ရည်မှန်းချက်ဟာလည်း လွတ်လပ်တဲ့ လူမျိုးတွေဟာ အများကောင်းကျိုးအတွက် မိမိတို့ရဲ့အခွင့်အရေးကို လွတ်လပ်စွာအသုံးချနိုင်ဖို့ ဖြစ်ပြီးတော့…
Read Moreရှင်သန်ဖို့လိုနေတဲ့ ရခိုင်ပြည် ဆားလုပ်ငန်း
ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀- ၂၀၂၃ SW(VOM) ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းရှည်လျားတဲ့ ရခိုင်ပြည်ဟာ ရေသယံဇာတတွေပေါများသလို ပင်လယ်ပြင်နဲ့ ဆားငန်ရောက်တဲ့ မြစ်ချောင်းတွေကို အမှီပြုရင်း ဆားလုပ်ငန်းဟာလည်း အရေးပါလှပါတယ်။ ရှည်လျားတဲ့ ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းဟာ မြောက်ဘက်အဆုံး နတ်မြစ်ဝကနေ မော်တင်စွန်းထိရှိပြီး ကီလိုမီတာ (၇၄၀) ရှည်လျားတဲ့ ကမ်းရိုးတန်းဒေသဖြစ်ပြီး အဲဒီလို ကမ်းရိုးတန်းရှည်လျားတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အရင်က ဆားလုပ်ငန်းကို တွင်တွင်ကျယ်ကျယ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြောင်း ဆားလုပ်ငန်းအသိုင်းအဝိုင်းက ပြောပါတယ်။ လက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နေလှန်ဆားလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်နေတဲ့ ဆားတောင်သူတွေဟာ ဘိုးစဉ်ဘောင်ဆက် အဲဒီလုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်လာကြသူတွေဖြစ်ပြီး နေလှန်းဆားအလုပ်ကို လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း (၄၀) လောက်ကနေ ဇောက်ချလုပ်ကိုင်လာခဲ့ကြတာလို့ သိရပါတယ်။ “ကျနော်တို့ ဆားလုပ်ငန်းကို လုပ်တာက ဘိုးဘေး၊ ဘီဘင်တွေ လက်ထက်ကတည်းက လုပ်တာ။ အမေတို့ဆိုရင် ၁၉၈၅ ဝန်းကျင်လောက်က လုပ်ကြတာ။ ကျနော်တို့ကတော့ တတိယမျိုးဆက် (Third Generation)လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့”လို့ သံတွဲမြို့နယ်မှ…
Read Moreအတက်ကြမ်းနေတဲ့ ဆန်ဈေး
ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ – ၂၀၂၃ SN (VOM) ပြည်တွင်းမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းကစလို့ အခြေခံ စားသောက်ကုန်၊ လူသုံးကုန်၊ အိမ်သုံးကုန်ပစ္စည်းတွေ ဆက်တိုက် မြင့်တက်လာတာနဲ့အပြိုင် ဆန်စျေးနှုန်းတွေကလည်း ဆက်တိုက်ဆိုသလို မြင့်တက်လာနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၁ခုနှစ်အရင်က ဆန်ကြမ်းတပြည်ကို ငွေကျပ် ၇၅၀ မှ ၈၀၀ အထိနဲ့ ၂၄ ပြည် တအိတ်ကို ငွေကျပ် ၁၉၂၀၀ မှ ၂၁၆၀၀ အထိသာရှိခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီနောက်ပိုင်း ဆန်ဈေးတွေ တရိပ်ရိပ်နဲ့ မြင့်တက်လာခဲ့ရာမှာ သက်တမ်း ၂ နှစ်ကျော်ကြာရှိလာတဲ့ အခု ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ပထမအပတ်အတွင်းမှာတော့ ဆန်ကြမ်းတပြည်ကို ကျပ် ၂၇၀၀ နဲ့ တအိတ်ကိုကျပ် ၆၅၅၀၀ အထိ ရှိလာတယ်လို့ သိရပါတယ်။ နိုင်ငံတဝန်းမှာ အခုနှစ် ဇန်နဝါရီနဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ…
Read Moreကိုရီးယားသွားဖို့ အသနားခံတောင်းဆိုနေရတဲ့ EPS လုပ်သားတွေ
ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ – ၂၀၂၃SN (VOM) မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပတ်စ်ပို့ရုံးတွေ ပိတ်ထားတာ အခုဆို အချိန် တလကျော်ကြာနေပြီး တနိုင်ငံလုံးက ပတ်စ်ပို့ရုံးတွေကို ဇန်နဝါရီ ၂ ရက်မှာ ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့် ပြည်ပထွက် ဆေးကုမယ့်သူတွေ၊ ကျောင်းတက်ဖို့ ပြင်ဆင်နေသူတွေနဲ့ ပြည်ပမှာ အလုပ်လုပ်ကိုင်မယ့်သူတွေ လက်ရှိမှာ အခက်အခဲတွေ ဖြစ်ပေါ်နေကြရတာဖြစ်ပါတယ်။ ပတ်စ်ပို့ရုံးတွေကို System update လုပ်တာကြောင့် ပိတ်တာလို့ ကြေညာထားပြီး ပြန်ဖွင့်မယ့်ရက်ကိုတော့ သူတို့ရဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက် စာမျက်နှာမှာ တရားဝင် ကြေညာသွားမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနနဲ့ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနတို့က MoU လုပ်သားတွေအတွက် Green Channel နဲ့ သီးသန့် ပတ်စ်ပို့ ထုတ်ပေးမှုကို ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်မှာ ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပါတယ်။ အခုလို ပတ်စ်ပို့ရုံးတွေ ပိတ်ထားတာကြောင့် ကိုရီးယားနိုင်ငံကို…
Read Moreလျှပ်စစ်မီးပျက်လို့ အခက်တွေ့နေရဆဲ
ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ – ၂၀၂၃ SN (VOM) လျှပ်စစ်ဓါတ်အား မလုံလောက်မှုကြောင့် နိုင်ငံတဝန်းမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကစလို့ အခု ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နှစ်ဆန်းပိုင်းအထိ အချိန်ကြာမြှင့်စွာ လျှပ်စစ်ဓါတ်အား ပြတ်တောက်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ ဒီလို လျှပ်စစ်ဓါတ်အား မလုံလောက်မှုကြောင့် လတ်တလောကာလမှာ ပြည်တွင်းက တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် အသီးသီးမှာ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားကို အလှည့်ကျစနစ်နဲ့ ဖြန့်ဝေပေးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်သူတွေအနေနဲ့ အခုလို လျှပ်စစ်မီးကို အချိန်နာရီနဲ့ အလှည့်ကျ ခွဲတမ်းစနစ်နဲ့ ရရှိနေတာဖြစ်ပေမယ့် လက်ရှိမှာ မီးလာတဲ့အချိန်ထက် ပျက်တဲ့အချိန်က ပိုများနေတာကြောင့် အခက်အခဲများစွာကို နေ့၊ည များစွာ ရင်ဆိုင်နေကြရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ “မီးက နာရီနဲ့ အလှည့်ကျ ဆိုပေမယ့် လာရမယ့်အချိန်မှာ အတိအကျ လာပေးတာမဟုတ်ဘူး။ မီးလာရမယ့်အချိန်မှာလည်း ပျက်တာပဲ။ ပျက်ရမယ့်အချိန်မှာလည်း ပျက်တာပဲ။ ရေကလည်းမလာ၊ မီးကလည်း…
Read More