စိုင္းထြန္းေအာင္လြင္
(က) ကြန္ျဖဴးရွပ္ အဆံုးအမထဲက သာတူညီမွ် အကြာအေ၀း
ကြန္ျဖဴးရွပ္ရဲ႕ အဆံုးအမေတြထဲမွာ လူတိုင္းကို သာတူညီမွ် ေၾကာင္းက်ဳိးညီညြတ္စြာနဲ႔ ေလးစားမွဳ ရိွရမယ္။ လိမၼာတဲ့ အကြာအေ၀းတခုမွ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေနေစ ထားရိွေစျပီး လူအခ်င္းခ်င္း က်န္းခမ္းသာ မာပါစ လြတ္လပ္ေပါ့ပါးစြာ အသက္ရွဴသြင္း၊ ရွဴထုတ္ႏိုင္ေအာင္ ေနရာခ်န္ထားေပးရမယ္လို႔ လမ္းညႊန္ခ်က္ တရပ္ ပါရိွပါတယ္။
ဒီစာပိုဒ္ရဲ႕ အဓိက ရည္ရြယ္မွဳဟာ မိမိနဲ႔ နီးစပ္သူေတြ၊ မိတ္ေဆြေတြအေပၚ ဘယ္လို ဆက္ဆံသင့္သလဲဆိုတဲ့ ကိစၥရပ္အေပၚ ရည္ညႊန္းခဲ့တာပါ။ သူငယ္ခ်င္း၊ မိတ္ေဆြ၊ မိသားစု၀င္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံရာမွာ မည္မွ်ပင္ ရင္းႏွီးသည္ျဖစ္ေစ စည္းတခုနဲ႔ သူတို႔ရပ္တည္ခြင့္၊ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ရပ္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းအားအေပၚ အသိအမွတ္ျပဳျပီး လူ႔ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔အညီ ဆက္ဆံၾကဖို႔က အေရးၾကီးတဲ့ အေၾကာင္းအရာပါ။
ဒီေန႔ ေခတ္လူေတြရဲ႕ အျပန္အလွန္ဆက္ဆံေရးမွာ အေရးၾကီးတာက မိတ္ေဆြ၊ အေပါင္းအသင္း အခ်စ္ဆံုးသူေတြအေပၚ အခ်စ္လို႔ အမည္တပ္ျပီး အလိုရမၼက္ၾကီးၾကီး အတင္းအက်ပ္နဲ႔ ျပဳမူမွဳေတြပါပဲ။ အရင္းႏွီးဆံုး လူေတြနဲ႔ မိသားစု၀င္ေတြၾကားမွာေတာင္ ဒါမ်ဳိး လုပ္ၾကတဲ့အတြက္ အရင္းအႏွီးဆံုးလူေတြအၾကားမွာ တင္းမာမွဳျဖစ္လာတာ မေခၚခ်င္၊ မေျပာခ်င္ေလာက္ေအာင္ ျဖစ္သြားတာေတြက မၾကာခဏ ျမင္ေတြ႔ေနရတာပါ။
ဥပမာ သားကို ေမေမ ဒီေလာက္အလွပ်က္ခံေမြးခဲ့တာ ၊ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံခဲ့တာ ၊ ဘာလို႔ မၾကိဳးစားခ်င္ရတာလဲ၊ ဘာလို႔ အေမ့စကား နားမေထာင္ရတာလဲ ဆိုတဲ့ကိစၥက အစ မင္းကိုခ်စ္လို႔ ငါဘယ္ေလာက္စြန္႔ခဲ့ရသလဲ၊ ဒီအိမ္ေထာင္အတြက္မို႔သာ ဆိုတဲ့ လင္မယား၊ ခ်စ္သူအၾကား ကိစၥေတြအထိပါ။
အခ်စ္ဆိုတာထက္ အခ်စ္ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ကိုယ္လိုခ်င္ရာပံုသြင္းဖို႔ ၾကိဳးစားမွဳလို႔ပဲ ဆိုရေလမလားပဲ။ မိတ္ေဆြနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ အထက္လူၾကီးနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဆက္ဆံရာမွာ အတိုင္းအဆ တခုအထိပဲ ရိွၾကဖို႔နဲ႔ ရင္းႏွီးမွဳနဲ႔ ေကြကြင္းမွဳရဲ႕ ၾကားမွာ သတ္မွတ္ရမယ့္ စည္းေနရာေတြ သိရိွႏိုင္ၾကဖို႔ ကြန္ျဖဴးရွပ္က သတိေပးထားပါတယ္။
တရုတ္ရဲ႕ အစဥ္အလာ အယူအဆအရ မိဘအသားေပး အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္မွဳကို လက္ကိုင္ထားေပမယ့္လည္း မိဘရင္ခြင္ထဲက ကေလးဆိုတာ ကိုယ့္ေျခေထာက္ေပၚကိုယ္ ရပ္တည္ႏိုင္ျပီး ရင္ခြင္ထဲက ျမန္ႏိုင္သမွ် ထြက္ခြာေစဖို႔ဆိုတဲ့ အယူအဆလည္း ကြန္ျဖဴးရွပ္အဆံုးအမထဲမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။
အေဖနဲ႔ သားအၾကား၊ မိသားစု၀င္ေတြအၾကား၊ လင္မယားအၾကားမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အျပန္အလွန္ေလးစားသမွဳနဲဲ႔ ထားရမယ့္ အကြာအေ၀းကို ခ်ဳိးေဖာက္ျပီး စည္းေက်ာ္လိုက္ျပီဆိုတာနဲ႔ ကြန္ျဖဴးရွပ္ က်မ္းစာထဲက “အေျခအျမစ္မဲ့တဲ့ အမွဳကို ျပဳဖန္မ်ားတဲ့” အဆင့္ကို ေရာက္သြားျပီ ျဖစ္တယ္။
အေတြ႔အၾကံဳၾကြယ္သည့္တိုင္ မိတ္ေဆြ၊ မိသားစု ဆက္ဆံေရးမွာ အျပန္အလွန္ေလးစားမွဳ မပ်က္ေစဖို႔အတြက္ “ေခ်ာက္ကမ္းပါးစြန္း ဆိုက္သည့္ ပမာ၊ ေရခဲလႊာထက္ ေလွ်ာက္သည့္ ပမာ ျပဳမွဳျခင္း (ကထာက်မ္း ၈.၃)” ဆိုျပီး သတိၾကီးၾကီးထားဖို႔ ကြန္ျဖဴးရွပ္က ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
တခါတုန္းက အလြန္စိတ္ၾကီး ေဒါသထြက္လြယ္တဲ့ လူငယ္တဦးရိွတယ္။ ေခါင္းကလည္းမာ ၀ုန္းဒိုင္းက်ဲမယ္၊ အႏိုင္က်င့္ ရန္ျဖစ္မယ္ဆိုတာခ်ည္းပါပဲ။ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြက သူညွစ္ခ်င္လို႔ ေဒါသၾကီးဆိုးညွစ္တာလည္း ရိွသလို သူခ်စ္တဲ့၊ ခင္တဲ့ လူေတြနဲ႔ဆိုရင္လည္း သူလိုတာ မရ သို႔မဟုတ္ စိတ္တိုင္းမက်ရင္ ေဒါသၾကီး ေပါက္ကြဲ ရမ္းကားေတာ့တာပါပဲ။
တေန႔ေတာ့ သူ႔အေဖက သူ႔ကို ျခံေနာက္က ၀င္းထရံနား ေခၚျပီးသြားျပီး “ငါ့သား မင္းအိမ္မွာ တၾကိမ္ ေဒါသထြက္တိုင္း ဒီ၀င္းထရံမွာ သံတေခ်ာင္း ရိုက္ရမယ္ကြယ့္၊ ဒါမွ ငါ့သားဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္ ေဒါသ ထြက္ခဲ့မွန္းသိမွာ” လို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။ ေကာင္ေလးကလည္း ဒါေလာက္ေတာ့ အေပ်ာ့ေပါ့၊ ဘာခက္တာမွတ္လို႔ ဆိုျပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ကာ ရိုက္ၾကည့္တာေပါ့လို႔ ကတိေပးလိုုက္တယ္။ ေန႔တိုင္း၊ ေဒါပြတိုင္း သံတေခ်ာင္းတေခ်ာင္းရိုက္လိုက္ရင္းကေန ရက္ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ အလိုေလး သံေတြ မ်ားလွခ်ည္လားဆိုျပီး သူ႔ကိုယ္သူ နည္းနည္း တုန္လွဳပ္ သတိျပဳမိသြားတယ္။
သူ႔အေဖကေတာ့ “ငါ့သား ကိုယ့္စိတ္ကို ထိန္းရေတာ့မယ္ေတြ႔လား၊ တရက္ေလာက္ ေဒါသမထြက္ပဲေနရင္ သံေတြတေခ်ာင္းဆီ ျပန္ႏွဳတ္ခြင့္ရမယ္ ဆိုတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ မလြယ္မွန္း ေကာင္ေလးက သိေပမယ့္ ၾကိဳးစားၾကည့္ရွာတယ္။ အစပိုင္းမွာ ေကာင္ေလးက အခက္ေတြ႔ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ အဆင္ေျပလာေတာ့ ျပန္ႏွဳတ္ရင္း ႏွဳတ္ရင္းနဲ႔ သံေတြအားလံုး ျပန္ႏွဳတ္ႏိုင္တဲ့အဆင့္ေရာက္သြားတယ္။ သံေတြကုန္သြားတဲ့ တေန႔မွာ သူ႔အေဖကို ျပတယ္ သံေတြ မရိွေတာ့ဘူးဆိုျပီး ၀မ္းသာအားရနဲ႔ေပါ့။
သူ႔အေဖက သံမရိွေတာ့တဲ့ ၀င္းထရံနားက သံရိုက္ထားတဲ့ အရာေတြကို ၾကည့္ျပီး “ၾကည့္ပါဦး ငါ့သားရယ္ သံေခ်ာင္းေတြကိုေတာ့ ျပန္ႏွဳတ္လိုက္ပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ သံရိုက္ထားတဲ့ အေပါက္ေတြကေတာ့ တသက္လံုးက်န္ခဲ့ျပီ။ ငါ့သား အိမ္ကလူေတြ၊ ငါ့သားရဲ႕ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းေတြကို ေဒါသထြက္တိုင္း သူတို႔ႏွလံုးသားကို သံရိုက္ခံရသလို ဒဏ္ရာျဖစ္ေစတယ္ကြဲ႔၊ သံေခ်ာင္းျပန္ႏွဳတ္ႏိုင္သလို ငါ့သားျပန္ေတာင္းပန္ႏိုင္ေပမယ့္ အဲဒီဒဏ္ရာ အမာရြတ္ေတြကိုေတာ့ ေပ်ာက္သြားေအာင္ မတတ္ႏိုင္ဘူးေပါ့ကြယ္။” လို႔ ေျပာတယ္။
ကြန္ျဖဴးရွပ္ကေတာ့ စကားဆိုေသာ္ အမွားနည္းေစျပီး အလုပ္လုပ္ေဆာင္ေသာ္ ေနာင္တ နည္းေစလို႔ ဆိုခဲ့ေလရဲ႕။
(ခ) အစဥ္အဆက္ ဘ၀တူလို႔ သတ္မွတ္ခဲ့တယ္…. သို႔ေသာ္
လြန္ခဲ့တဲ့ စစ္အစိုးရ လက္ထက္တေလွ်ာက္ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရးအတြက္ ရုန္းကန္ခဲ့ရတဲ့ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဘ၀တူေခါင္းေဆာင္ တဦးအေနနဲ႔ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကသလို ေမွ်ာ္လည္းေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကပါတယ္။
သို႔ေသာ္ အခုလက္ရိွ အေျခအေနမွာ အဲလို သတ္မွတ္ေသးသလားလို႔ ေမးလာရင္ေတာ့ မေသခ်ာ၊ မေရရာတဲ့ အေျခအေနပါ။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ဆိုတဲ့ လူထု Legitimate အရေတာ့ ကိုယ္စားျပဳမွဳႏွဳန္္း အျမင့္ဆံုးျဖစ္ေနဆဲ ျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ေရြးေကာက္ပြဲ တၾကိမ္ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ အန္အယ္လ္ဒီအေနနဲ႔ ၂၀၁၅ လို ေအာင္ပြဲခံမလား ဆိုတာကလည္း ခန္႔မွန္းရ ခက္ခဲတဲ့အေျခအေနပါ။
အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ကြန္ျဖဴးရွပ္ အဆံုးအမေတြနဲ႔ ျပန္ယွဥ္ၾကည့္ရင္ မိတ္ေဆြ၊ ေမာင္ႏွမ ရင္းခ်ာေတြကို စိတ္ပါသည္ျဖစ္ေစ မပါသည္ျဖစ္ေစ၊ ေစတနာေကာင္းနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ အတင္းအက်ပ္ မိမိလိုလားသလို ပံုေဖာ္ဖို႔ ၾကိဳးစားမွဳနဲ႔ ဒီလိုတိုင္းရင္းသားအခ်ဳိ႕နဲ႔ ဆက္ဆံေရးေအးခဲမွဳဟာ သက္ဆိုင္မလား စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ေစပါတယ္။
ဥပမာ- ေခ်ာင္းဆံု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတံတားကိစၥနဲ႔ အန္အယ္လ္ဒီ ၂၀၁၅ မွာ ႏိုင္ခဲ့တဲ့ ေခ်ာင္းဆံု မဲဆႏၵနယ္မွာ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတ္လုပ္ေတာ့ အန္အယ္လ္ဒီ ရွံဳးသြားတာမ်ဳိးပါ။ ေနာက္ ဥပမာေကာင္းက အန္အယ္လ္ဒီ ဦးေဆာင္ေနတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြဘက္က အယံုအၾကည္မဲဲ့ဟန္ မၾကာခဏ ေျပာဆိုမွဳေတြ ထြက္လာေနမွဳလိုကိစၥေတြပါ။
( ဂ) သမိုင္းေတြကို ႏိုင္သူေရးတယ္ဆိုေပမယ့္
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း မြန္ေဒသနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ထင္သာျမင္သာျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာ ၃ ရပ္ထက္မနည္း ရိွေနႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းပါရေစ။
ဥပမာ – အစိုးရတက္စက ေဒသခံတိုင္းရင္းသားေတြ ႏိုင္ငံသားမွတ္ပံုတင္ကိစၥ အရင္မလုပ္ပဲ မြန္ေဒသမွာ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်ေနထိုင္သူေတြကို အိမ္ေထာင္စု ဇယားအရင္လုပ္ေပးတဲ့အေပၚ အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အခ်ဳိ႕နဲ႔ ပါတီေတြက ကန္႔ကြက္မွဳ၊ ေခ်ာင္းဆံုတံတားကို ကန္႔ကြက္မွဳ ရိွေနတဲ့ၾကားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတံတားအျဖစ္ အမည္ေပးေစတာ ၊ ေဒသခံေတြ ကန္႔ကြက္ေနတဲ့ သူတို႔အတြက္ ထိခိုက္ေစတဲ့ အျငင္းပြားစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစိုးရရဲ႕ ေသာင္မတင္ေရမက် ရပ္တည္မွဳေတြ အဆိုးဆံုးကိစၥကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း တံတားကိစၥ ျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ေမာ္လျမိဳင္ေရာက္ေနတုန္း ေမ ၂၆ ညေနပိုင္းက ခဏ အခ်ိန္ရတာနဲ႔ ဘုရားဖူးဖို႔ ရည္ရြယ္ရင္း က်ဳိက္သလႅံဘုရားဘက္ကို တက္ခဲ့တယ္။ အေနာက္ဘက္မုခ္ ဓါတ္ေလွကားက တက္ခါနီး ဘုရားကပ္ဖို႔ ပန္း ၀ယ္ေတာ့ မြန္ပုဆိုး၊ မြန္လံုခ်ည္နဲ႔ အေပၚ အနက္အကၤ် ီ ဆင္တူ၀တ္ဆင္ထားတဲ့ လူငယ္ေမာင္မယ္ ကိုယ္စီ ေလွကားကေန ဘုရားေပၚ တက္ေနၾကတာေတြ႔တယ္။ ဘုရားရင္ျပင္ေပၚေရာက္ေတာ့ ရင္ျပင္ေတာင္ဘက္မွာ မြန္လူငယ္ေတြက ရဟန္းသံဃာအခ်ဳိ႕ကို ကန္႔ေတာ့ပြဲနဲ႔ ကန္ေတာ့ ဆုေတာင္းေနတာ ေတြ႔ရတယ္။
စာေရးသူလည္း ဘုရားပန္းကပ္ခ်င္ေဇာနဲ႔ အမွဳမဲ့၊ အမွတ္မဲ့ပဲ သူတို႔ကို ေသခ်ာမၾကည့္ပဲ ျဖတ္ေက်ာ္လာခဲ့တယ္။ ဘုရားရိွခိုး ဘုရားပန္းကပ္ျပီးျပန္အလွည့္မွာေတာ့ မြန္လုိ ဆုေတာင္းသံေတြ ၾကားရတဲ့အတြက္ စိတ္၀င္စားတာနဲ႔ အဲေနရာနား ျပန္သြားၾကည့္ေတာ့ မြန္စာနဲ႔ အဂၤလိပ္စာ ေရးထားတဲ့ Vinyl တခ်ပ္ကို ေထာင္ထားတာေတြ႔ရတယ္။ အေရွ႕က လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူက မိုက္ခရိုဖုန္းကိုင္ စကားေျပာေနခ်ိန္ က်န္သူေတြက လက္ထဲမွာ ပန္းေလးေတြကိုင္လို႔ ။ တခ်ဳိ႕ကလည္း အနားမွာ အသင့္ျပင္ထားတဲ့ ဆီမီးခြက္ေတြမွာ မီးထြန္းဖို႔ စျပင္ေနၾကပါျပီ။ ဗီႏိုင္းဆိုင္းဘုတ္ေသခ်ာၾကည့္လိုက္မွပဲ သေဘာေပါက္လိုက္တယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၆၂ ႏွစ္က ဗမာဘုရင္လက္ေအာက္ က်ေရာက္သြားတဲ့ မြန္ဘုရင့္ႏိုင္ငံ ဟံသာ၀တီအတြက္ ဆုေတာင္းေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ သတင္းေထာက္အခ်ဳိ႕ကလည္း ဓာတ္ပံုမွတ္တမ္းယူေနၾကတယ္။
စာေရးသူအေနနဲ႔ကေတာ့ ေနာက္ပိုင္းႏွစ္ေတြအတြင္း မြန္ေတြ စုစုေ၀းေ၀းနဲ႔ အခုလို ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္ က်ဆံုးျခင္းလို အခမ္းအနားလုပ္တာ ပထမဆံုးအၾကိမ္ေတြ႔ဖူးျခင္း ျဖစ္တယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ အေစာဆံုးေျခခ်ခဲ့တဲ့ သမိုင္း ခမ္းနားခဲ့တဲ့ မြန္အႏြယ္ေတြဟာ မ်က္ေမွာက္ကာလမွာေတာ့ လူဦးေရအရေကာ သူတို႔ နယ္ေျမအရပါ အေတာ္နည္းပါးသြားတဲ့ မ်ဳိးႏြယ္စုျဖစ္ေနတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြအတြင္းက ဒီလိုအခမ္းအနားမ်ဳိး ပံုမွန္လုပ္ေလ့ရိွတာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြျဖစ္ျပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ တုန္းကေတာ့ ေျမာက္ဦးမွာလုပ္တဲ့ ရခိုင္ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္ က်ဆံုးျခင္း အခမ္းအနားနဲ႔ ဆက္စပ္ျပီး အဓိကရုဏ္းေတြျဖစ္ခဲ့ကာ လူေတြ ေသဆံုး၊ ဖမ္းဆီး ခံရမွဳေတြအထိ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ရခိုင္နဲ႔ ျပည္မ အာဏာပိုင္ေတြအၾကား ဆက္ဆံေရးဟာ အေတာ္ကိုဆိုး၀ါးတဲ့အဆင့္အထိကို ေရာက္လာခဲ့တာကေတာ့ လက္ခံရမယ့္အခ်က္ျဖစ္တယ္။
ရခိုင္နဲ႔ မြန္ကြာတဲ့ အခ်က္ေတြထဲမွာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲေလာက္အထိ မြန္မွာ အန္အယ္လ္ဒီက ေနရာေတာ္ေတ္ာမ်ားမ်ား အႏိုင္ရခဲ့တာ၊ ရခိုင္မွာ ရခိုင္ပါတီက ေနရာအမ်ားစုႏိုင္တာ စတဲ့ အေနအထားအထိ တိုင္းရင္းမ်ဳိးႏြယ္စု အေျခခံ Ethnonationalism အရေတာင္ မြန္က အမ်ဳိးသားေရးထက္ ပိုေခတ္ေရွ႕ေျပးခဲ့ေလသလား စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္။
မြန္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ငယ္စဥ္က ေက်ာင္းသံုးသမိုင္းေတြမွာေတာ့ ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္မွဳေတြမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတည္ေထာင္သူေတြနဲ႔ အျမဲတမ္း စစ္ျဖစ္ရတဲ့ ဘုရင့္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ခဲ့ဖူးတယ္။
သမိုင္းကို ႏိုင္သူ အကုန္ေရးတယ္ဆိုတဲ့ ဆုိရိုးစကားေၾကာင့္ပင္ေလာ မသိ။ အင္း၀သိမ္း သိုဟန္ဘြားကေတာ့ ရွမ္းသမိုင္းမွာ လူေကာင္းျဖစ္ေပမယ့္ ဗမာသမိုင္းမွာ ရဟန္း၊ ကိုယ္ရင္ငယ္ေတြကိုပါ သတ္တဲ့ လူဆိုးျဖစ္၊ အေလာင္းဘုရားလို႔ အမည္သတ္မွတ္ခံရကာ ေနျပည္ေတာ္မွာေတာင္ ရုပ္တု တည္ထားတဲ့သူအတြက္ေတာ့ မြန္ ၂၆၂ ႏွစ္ ( ဟံသာ၀တီ ) မြန္ဘုရင့္ ထီးနန္းပ်က္သုန္းျခင္း မြန္ဘက္ကေရးတဲ့ သမိုင္းမွာေတာ့ ျမင္ရက္ ရွဳရက္စရာ မေကာင္းလွ။ ရဟန္းသံဃာေတြကို ဆင္နင္းသတ္၊ ကုဋီထဲထည့္ မီးရွဳိ႕သတ္တဲ့အထိ ေဖာ္ျပခံခဲ့ရတယ္။
အေတြးနယ္ခ်ဲ႕ရင္း ဇင္းမယ္သားေတြ ဗမာဘုရင္ေအာက္ ႏွစ္ ၂၀၀ ေလာက္ေနရတုန္းက အခြင့္သာသလို ျပန္ပုန္ကန္ဖို႔ ၾကိဳးစားတာ၊ စပိန္ေအာက္ ႏွစ္ ၃၀၀ ေက်ာ္ ေရာက္ျပီျဖစ္တဲ့ ကာတလိုးနီးယားဟာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရေနေပမယ့္ စံေရြးကိုက္ ဖက္ဒရယ္ သတ္မွတ္အဆင့္ မေရာက္တဲ့ အေျခအေနေၾကာင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရဲ႕ အျမင့္ဆံုး အဆင့္ျဖစ္တဲ့ လြတ္လပ္ေရး ဆႏၵခံယူပြဲ လုပ္တဲ့ကိစၥကေန အဂၤလိပ္ ျမန္မာျပည္ကို မသိမ္းခင္ ႏွစ္ ၄၀ ပဲ ဗမာဘုရင္ေအာက္မွာ ေနရျပီး လြတ္လပ္ေရးရျပီး ႏွစ္၇၀ ေက်ာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းက ရခိုင္ျပည္နယ္ အေျခအေန စသျဖင့္ပင္။
စာေရးဆရာမ ဖရန္စင္း ေရးဗားကေတာ့ “ကမၻာသူ၊ ကမၻာသားေတြကို ေအာင္ႏိုင္သူေတြဟာ သူတိ႔ုရဲ႕ စိတ္ဆႏၵရိုင္းေတြရဲ႕ ေက်းကၽြန္ေတြသာျဖစ္တယ္။ ကမၻာကို သူတို႔စိတ္ၾကိဳက္သမိုင္းေတြ၊ အိုင္ဒီယာေတြနဲ႔ ကမၻာသူ ကမၻာသားေတြကို ပံုစံခြက္ထဲထည့္ ၾကိဳးကိုင္ဖို႔ ၾကိဳးစားၾကေပမယ့္ ေနာက္ဆံုး သူတို႔ရဲ႕ စိတ္ဆႏၵရိုင္းကို အလိုလိုက္မွဳ၊ အားထုတ္မွဳေတြကပဲ သူတို႔ကို ဆြဲခ်သြားမွာျဖစ္တယ္။” လို႔ ေအာင္ႏိုင္သူေတြ ဒႆန တရပ္ကို ညႊန္းဆို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ဖူးတယ္။
( ဃ) ႏိုင္ငံေရး သိပၸံ အဆက္အစပ္မွသည္၊ ကြန္ျဖဴးရွပ္ အဆံုးအမအထိ
မြန္ ဘုရင့္ႏိုင္ငံ က်ဆံုးျခင္း ၂၆၂ ႏွစ္ျပည့္အခမ္းအနားကို ရန္ကုန္မွာလည္း က်င္းပတယ္လို႔ သိရတယ္။ က်ဳိက္သလႅံဘုရားကအျပန္ အေတြးထဲ၀င္လာတာက ကာလအတန္ၾကာ ငုပ္လွ်ိဳးေနတဲ့ မြန္ေတြရဲ႕ အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓာတ္ေတြက လတ္တေလာ အပိုင္းအျခားႏွစ္အတြင္းမွာပဲ ဘာေၾကာင့္ အားေကာင္းလာေစခဲ့သလဲဆိုတဲ့ ကိစၥပဲျဖစ္ပါတယ္။ အေတြ႔နယ္ခ်ဲ႕ရင္းေရာက္ခဲ့တဲ့ ကိစၥေတြက ႏွစ္ ၃၀ အၾကာ ဒီမိုကေရစီအေရး ရုန္းကန္မွဳက အနိမ့္ဆံုး ဒီမိုကေရစီအဆင့္ တရပ္နဲ႔ စစ္အုပ္စိုးမွဳ စပ္ၾကား စနစ္ကိုသာ ရရိွေနတာ၊ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာၾကာတဲ့အထိမရတဲ့ ဖက္ဒရယ္ တန္းတူေရး ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္အေရးေတြပင္။
ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ လစ္ဘရယ္လိုက္ေဇးရွင္း ဖြင့္လိုက္ကတည္းက ဒီမိုကေရစီ ခိုင္မာအားေကာင္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေရး၊ တပ္ႏိုင္ငံေရးမွဆုတ္ခြာေရးနဲ႔ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ စစ္တပ္ျဖစ္ေရး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတို႔မွာ တျပိဳင္နက္တည္း မျဖစ္မေနေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ( သို႔မဟုတ္ ) ေဆာင္ရြက္ေနရတဲ႔ ကိစၥေတြပင္။
တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုအမ်ားအျပားရိွတဲ႔ ႏိုင္ငံေတြအဖို႔ ပဋိပကၡမွာ တိမ္းညြတ္မွဳမ်ားျပီး ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ပြားတတ္တာ သိပ္မဆန္းလွပါ။ ယင္းကဲ့သို႔မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားေသာ တိုင္းျပည္ေတြမွာ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲလုပ္ရတာခက္လည္း ခက္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ ဒီမိုကေရစီ အဓိကလား ၊ ညီညြတ္ေရးအဓိကလားဆိုတဲ႔ ျပႆနာက အျမဲေပၚေလ့ရိွပါတယ္။အမ်ဳိးသား ညီညြတ္ေရးအေျခခံ မရိွတဲ႔အတြက္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္၊ ခြဲထြက္ခြင့္အထိ ေတာင္းဆိုတာေတြ ရိွတတ္တာေၾကာင့္လည္း ဒီမိုကေရစီ အဓိကဆိုတာထက္ အဲဒီလိုအေျခအေနမွာ ညီညြတ္ေရးကို အရင္ ဦးစားေပးသင့္တယ္လို႔ ဘာသာေရး ၊ ယဥ္ေက်းမွဳအေျခခံတဲ႔ ပဋိပကၡေတြအတြင္း ကမၻာၾကီးက်ေရာက္မယ္လို႔ ၾကိဳတင္ေဟာကိန္းထုတ္ခဲ့သူျဖစ္ျပီး အကူးအေျပာင္းဆိုင္ရာ တတိယလွိဳင္းက်မ္းကို ေရးသားခဲ့သူ ပါေမာကၡ ဟန္တင္တန္က ဆိုဖူးတယ္။
စည္းလံုးညီညြတ္မွဳကို တည္ေဆာက္ျပီး ဒီမိုကေရစီက်တဲ႔ ႏိုင္ငံေရးက်င့္ထံုးေတြနဲ႔အတူ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ႏိုင္ငံေရး ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္မွဳေတြကို ဖန္တီးဖို႔ အၾကံေပးပါတယ္။ ျပီးမွသာ ဘာသာေရး၊ လူမွဳေရး ၊ ယဥ္ေက်းမွဳနဲ႔ ဥပေဒေရးရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳေတြကို လိုက္ပါ ေဆာင္ရြက္ရမယ္လို႔ ဟန္တင္တန္က ဆိုပါတယ္။
ပညာရွင္ Rustow ကလည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္းပင္ အၾကံေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ညီညြတ္ေရးက ယခင္က တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြအေနနဲ႔ ဘ၀တူေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္သတ္မွတ္ခဲ့သူ ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရ ျဖစ္လာတဲ့ အထိလည္း တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြနဲ႔ အရပ္သားအစိုးရအၾကားပင္ မေရမရာ ။ ဒီမိုကရက္တစ္ အင္အားစု၊ တပ္ ၊ တိုင္းရင္းသား ဆိုသည့္ ႏွစ္ ေပါင္းမ်ားစြာ ေတာင္းဆိုခဲဲ့တဲ့ ေဆြးေႏြးမွဳအခင္းအက်င္း ၊ ညီညြတ္ေရးအခင္းအက်င္းကလည္း ေပၚထြက္မလာ။
တိုင္းရင္းသား ေဒသ အသီးသီးတြင္ အက္ကြဲသံမ်ား ပိုၾကားရျခင္းက ဒီမိုကေရစီ ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ စိန္ေခၚမွဳ ပိုျပင္းထန္လာေနသည့္အလား လကၡဏာရပ္မ်ားပင္။ ေလးသံ၊ ျမွားသံ၊ စစ္ျမဴသံေတြကလည္း တခၽြင္ခၽြင္ျဖင့္။
တခါေသာ္ ကြန္ျဖဴးရွပ္ရဲ႕တပည့္ ဇူကံုု႔က ကြန္ျဖဴးရွပ္ကို ေမးပါတယ္။ တိုင္းျပည္တျပည္ တည္ျငိမ္ေစဖို႔ မည္သည့္အခ်က္ လိုသလဲလို႔ေမးေတာ့ စစ္အျပင္အဆင္ ျပည့္၀ျခင္း၊ ရိကၡာျပည့္၀ျခင္း၊ ျပည္သူရဲ႕ ယံုၾကည္မွဳရိွျခင္းဆိုတဲ့ အခ်က္ ၃ ခ်က္ပဲလို႔ ဆိုတယ္။
တိုင္းျပည္အင္အား၊ စစ္အင္အား၊ ကာကြယ္ေရး ၊ စားနပ္ရိကၡာ လံုေလာက္မွဳနဲ႔ တိုင္းျပည္နဲ႔ အစိုးရအေပၚ ျပည္သူေတြ အယံုအၾကည္ရိွမွဳကို ဆိုလိုတာျဖစ္တယ္။
စစ္စစ္ေပါက္ေပါက္ေမးတတ္တဲ့ ဇူကုံ႔က ၃ ခ်က္မ်ားတဲ့အတြက္ တခ်က္ေလာက္ ပယ္ရမယ္ဆိုရင္ ဘယ္အခ်က္ပယ္မလဲ ဆိုေတာ့ – စစ္အျပင္အဆင္ ပယ္ေလာ့လို႔ ကြန္ျဖဴးရွပ္က မိန္႔ပါတယ္။ စစ္ေရးအကာအကြယ္မပါပဲ လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ သေဘာပါ။ ဇူကံု႔က ထပ္ေမးပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ ထပ္ပယ္ခ်င္တယ္ဆိုေတာ့ ကြန္ျဖဴးရွပ္က ရိကၡာကိုပယ္ေလာ့ဆိုျပီး ေျပာပါတယ္။ ဒါဆို ထမင္းမစားၾကရေတာ့ဘူးလားလို႔ ဇူကံု႔က ေစာဒက တက္ေတာ့ ေရွးကတည္းက အားလံုးဟာ ေသရျမဲျဖစ္တယ္ လို႔ ကြန္ျဖဴးရွပ္ကေျပာျပီး ျပည္သူရဲ႕ ယံုၾကည္မွဳ မရိွေသာ္ မရပ္တည္ႏိုင္ေပလို႔ ေျပာလိုက္တယ္။
ကြန္ျဖဴးရွပ္ရဲ႕ ဆိုလိုရင္းက ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုး ကိစၥက တိုင္းျပည္အေပၚ ျပည္သူေတြ ယံုၾကည္မွဳကင္းမဲ့သြားရင္ အားလံုး ပ်က္စီးျပိဳကြဲသြားႏိုင္တဲ့အေရးက စိုးရိမ္စရာ အေကာင္းဆံုးလို႔ ဆိုတာပါ။
ယုတ္စြအဆံုး ျပည္မေတြမွာ မဲ ရႏိုင္ေသးတယ္၊ ဗမာအမ်ားစုေနတဲ့ ေဒသေတြမွာ ေထာက္ခံမွဳရိွတယ္ ဆိုတဲ့ အားတင္းထားမွဳမ်ဳိး ရိွေကာင္း ရိွေနႏိုင္ေပမယ့္ ေခ်ာင္းဆံု အေရး၊ ကရင္နီ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေရး၊ ျပီးခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ တိုင္းရင္းသားေဒသ မဲဆႏၵနယ္ေတြရဲ႕ ရလဒ္ေတြဟာ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ အစိုးရအေပၚ ျပည္သူေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မွဳ အားေကာင္းေနေသးသလား ဆိုတဲ့ကိစၥအေပၚ အေလးအနက္ထား ဆန္းစစ္ရမယ့္ ကိစၥ ျဖစ္ေနပါျပီ။ ယံုၾကည္မွဳ ပ်က္ယြင္းမွဳမွတဆင့္ တခ်ဳိ႕မေမ်ွာ္လင့္တဲ့ အက်ဳိးဆက္ ကိစၥေတြဟာ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအပါအ၀င္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး Nation Building ေအာင္ျမင္ မေအာင္ျမင္အထိ တာသြားႏိုင္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
တရုတ္သမိုင္းမွာ တိုင္းျပည္က ခ်စ္ခင္ေလးစားမွဳခံရတဲ့ ဘုရင္၊ ပေဒသရာဇ္ေတြ လက္ကိုင္ထားတဲ့ ကြန္ျဖဴးရွပ္ ကထာက်မ္းထဲက အဆိုအမိန္႔တခ်ဳိ႕နဲ႔ ေဆာင္းပါးကို အဆံုးသတ္ပါရေစ။
“သူေတာ္ေကာင္းသည္ ေလာကႏွင့္ ဆက္ဆံရာမွာ ေဆာင္အပ္ဖြယ္သည္ မရိွ၊ ေရွာင္အပ္ဖြယ္သည္မရိွ၊ ေျဖာင့္မွန္ျခင္းသာ ရိွ၏ ( ကထာက်မ္း; ၄.၁၀ )။” ဆိုလိုရင္းကေတာ့ သူေတာ္ေကာင္းဟာ ဒါမွဒါဆိုျပီးလည္း တပါးသူကို တခုခုကို အတင္းအက်ပ္ မလုပ္ေစသလို၊ အေၾကာင္းမဲ့လည္း တခုခုကို အတင္းအဓမၼ မဆန္႔က်င္ပါဘူး။ လြန္လြန္ကဲကဲ မေထာက္ခံသလို လြန္လြန္ကဲကဲ မဆန္႔က်င္တတ။ လြန္လြန္ကဲကဲ အနားမကပ္သလို ေျဖာင့္မွန္မွဳကို ဦးထိပ္ထားလုပ္ကိုင္ေလ့ရိွျပီး ေျဖာင့္မွန္ျခင္းကိုပဲ စံအျဖစ္ သတ္မွတ္ပါတယ္။
ကြန္ျဖဴးရွပ္က အေျပာနဲ႔အလုပ္ႏွစ္ခုမွ အလုပ္ကိုပဲ ပိုျပီးအေလးထားသလို ေလလံုးထြား ၾကြား၀ါတတ္သူေတြကိုလည္း သူက ေတာ္ေတာ့ကို သတိထားတာပါ။
“မာယာ ဆိုစကား၊ ဟန္ေဆာင္မ်က္ႏွာထား ရိွေသာသူသည္ ကရုဏာ ရိွခဲေပ၏ ( ကထာက်မ္း ၁.၃)”
Ref; Confucius From The Heart- Yu Dan
သူေတာ္ေကာင္းသည္ ေလာကႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္ ေဆာင္အပ္ဖြယ္သည္မရိွ။ ေရွာင္အပ္ဖြယ္သည္မရိွ”
“These conquerors of the world are slaves to their passions, and someday their passions will bring them down.”
― Francine Rivers,
#ေဆာင္းပါးပါ အာေဘာ္ဟာ Voice Of Myanmar (VOM)ရဲ႕ အာေဘာ္မဟုတ္ဘဲ ေဆာင္းပါးရွင္ရဲ႕အာေဘာ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။
