မႏၱေလးစက္တင္ဘာ၁၂- ၂၀၁၉
ျဖဴျဖဴ(VOM)
တရားရံုးအခ်ိဳ႕မွာေ႐ွ႕ေျပးအျဖစ္ စမ္းသပ္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့တရားရံုးကဦးေဆာင္ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးျခင္းကိစၥေအာင္ျမင္ရင္ ေနာက္ပိုင္းမွာတိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္အသီးသီး႐ွိတရားရံုးေတြမွာလည္းတိုးခ်ဲ့လုပ္ကိုင္သြားမယ္လို႔ဒီေန႔စက္တင္ဘာ၁၂ရက္ကက်င္းပတဲ့ဒုတိယအႀကိမ္မႏၱေလးတိုင္းလႊတ္ေတာ္၁၅ႀကိမ္ေျမာက္ပံုမွန္အစည္းအေ၀းကသိရပါတယ္။
Court Lead Mediation (တရားရံုးမွဦးေဆာင္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးျခင္း)ကိစၥကိုလက္႐ွိမွာေနျပည္ေတာ္ဒကၡိဏခ႐ိုင္တရားရံုး၊တပ္ကုန္းၿမိဳ႕နယ္တရားရံုး၊ပဲခူးတိုင္းေတာင္ငူခ႐ိုင္တရားရံုး၊ေတာင္ငူၿမိဳ႕နယ္တရားရံုးတို႔မွာစမ္းသပ္ကာလအျဖစ္ ၂၀၁၉ခုႏွစ္မတ္လ၁ရက္ကစၿပီးတစ္ႏွစ္သတ္မွတ္ကာစတင္က်င့္သံုးေနတာျဖစ္ပါတယ္။
“ေအာင္ျမင္မႈအေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရမယ့္အစီအစဥ္ေတြကိုလုပ္ထံုးလုပ္နည္းနဲ႔အညီနည္းလမ္းတက်ခ်မွတ္ဖို႔အစီအစဥ္႐ွိပါတယ္။”လို႔မႏၱေလးတိုင္းတရားလႊတ္ေတာ္တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ဦးစိုးသိန္းကေျပာပါတယ္။
တရားရံုးအခ်ိဳ႕မွာစမ္းသပ္က်င့္သံုးေနၿပီးျဖစ္တဲ့Court Lead Mediation (တရားရံုးမွဦးေဆာင္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးျခင္း)ကိစၥကိုက်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္သိ႐ွိလိုတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးမႏၱေလးတိုင္းခ်မ္းျမသာစည္ၿမိဳ႕နယ္မဲဆႏၵနယ္အမွတ္၁တိုင္းလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ဦးတင္ေအာင္ကေမးျမန္းစဥ္ ေကာင္းမြန္တဲ့ေဆာင္ရြက္ခ်က္ျဖစ္လို႔တိုးခ်ဲ့လုပ္ကိုင္ဖို႔႐ွိမ႐ွိအေပၚအဲဒီလိုေျဖၾကားခဲ့တာပါ။
“ဒီကိစၥဟာအင္မတန္ေကာင္းတဲ့အရာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာတရားရံုးေတြမွာလည္းမလိုအပ္ဘဲအမႈၾကန္႔ၾကာျခင္းေတြမ႐ွိေတာ့ဘူး။အမႈေတြျမန္ဆန္ဖို႔လည္းျဖစ္မယ္။ဥပေဒကိုနားမလည္လို႔တရားစြဲတဲ့သူေတြလည္းမိမိရဲ႕အမႈနဲ႔ပတ္သက္တဲ့တရားမ်ွတမႈေတြကိုလြယ္လင့္တကူ႐ွာေဖြႏိုင္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ဒီလုပ္ငန္းကိုက်ေနာ္တို႔အားေပးပါတယ္။”လို႔ဦးတင္ေအာင္ကေမးခြန္းေမးျမန္းစဥ္မွာေထာက္ခံေၾကာင္းေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာတရားရံုးေတြကေတာ့ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေပးတာေတြေဆာင္ရြက္ေပးေနသလိုတရားခြင္ရဲ႕ပံုစံသ႑ာန္လိုမဟုတ္ဘဲတရားမ်ွတမႈကို႐ွာေဖြၾကတဲ့လုပ္ငန္းေတြလုပ္ေဆာင္ေနၾကၿပီးဒါကိုကမၻာအႏွံ႔မွာလည္းထိေရာက္မႈ႐ွိတဲ့အျငင္းပြားမႈေျဖ႐ွင္းေရးစနစ္အျဖစ္သတ္မွတ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ကေနႏွစ္ဖက္အမႈသည္မ်ားအၾကားမွာျဖစ္ပြားေနတဲ့အျငင္းပြားမႈေတြကိုဥပေဒနဲ႔အညီေစ့စပ္ေျဖ႐ွင္းျခင္းျဖင့္သေဘာတူညီမႈကိုရ႐ွိေစဖို႔ဆိုၿပီးေတာ့တရားရံုးကဦးေဆာင္တဲ့ေစ့စပ္ေျဖ႐ွင္းေရးစနစ္ကိုအေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ဂ်ပန္အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးေအဂ်င္စီနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီးေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္လို႔သိရပါတယ္။
“ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းမႈလုပ္တဲ့ေနရာမွာတရားရံုးကအမိန္႔ခ်သလိုဘယ္သူႏိုင္ေစ၊ဘယ္သူ႐ွံုးေစအမိန္႔ခ်တာမဟုတ္ဘဲႏွစ္ဖက္အမႈသည္ေတြသေဘာဆႏၵကိုက်ေနာ္တို႔ညႇိႏိႈင္းေပးရံုသက္သက္ပဲျဖစ္ပါတယ္။”လို႔ဦးစိုးသိန္းကေျပာပါတယ္။
ဒီလိုေဆာင္ရြက္ရာမွာေစ့စပ္ေျဖ႐ွင္းေရးအရာ႐ွိဟာအမႈစစ္တရားသူႀကီး၊အဲဒီတရားရံုးကတရားသူႀကီးေတြမဟုတ္ဘဲတျခားတရားေရးကတရားသူႀကီးေတြကေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။
Court Lead Mediation တရားရံုးမွဦးေဆာင္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးျခင္းမွာတရားရံုးကိုေရာက္လာတဲ့အမႈေတြထဲကေနတရားမအမႈေတြကိုေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေပးေနတာျဖစ္ၿပီးအဲဒီထဲကမွေငြေရးေၾကးေရးျပသနာ၊ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးျပသနာ၊မိသားစုျပႆနာေတြကိုသာေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေပးေနတာလို႔ ဦးစိုးသိန္းကဆိုပါတယ္။
လက္႐ွိစမ္းသပ္က်င့္သံုးေနတဲ့ တရားရံုးေလးခုရဲ႕ရလဒ္အေနနဲ႔၂၅ရာခိုင္ႏႈန္းေအာင္ျမင္မႈ႐ွိေနၿပီးအလားအလာေကာင္းတယ္လို႔သိရပါတယ္။ဒီစမ္းသပ္တရားရံုးေအာင္ျမင္မႈအေျခအေနေတြၾကည့္ၿပီးCourt Lead Mediation နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ဥပေဒၾကမ္းေတြေရးဆြဲဖို႔လည္း႐ွိေနတာျဖစ္ပါတယ္။
#voiceofmyanmar #မႏၱေလး#လႊတ္ေတာ္ # Court Lead Mediation
