မဏ္ဍပ်၊ ကရဝိက်ဖောင် နှင့် ဖလားစုံ ကွမ်းအစ်

    ဆူးငှက်   ကျွန်တော် ငယ်စဉ်ကတည်းက  အဖေနှင့် လိုက်ကာ ဆိုင်းတွေ အငြိမ့်တွေ ဇာတ်တွေ ကြည့်နေလို့ ဆိုင်းဆရာ ဖြစ်ချင်တာလား၊ လူပြက်ဖြစ်ချင်တာလား၊ ဇာတ်မင်းသား ဖြစ်ချင်တာလား ဆိုသည်ကို အခုပြန်စဉ်းစားတော့ တစ်ခုမှ မဟုတ်။ တကယ်တော့ အိမ်နှင့် အိမ်ဝန်းကျင်မှာ ရွယ်တူ ကစားဖော်မရှိဘဲ နိစ္စဓူ၀ ဒီလူကြီးတွေအနားပဲ လူကြီးစကားတွေချည်း နားထောင်နေရလို့ အပြင်ကို လူအများကြား နေလိုခြင်း သွားလိုခြင်း ကြားလိုခြင်း ဖြစ်ပေမည်။ သို့သော် တစ်ခုတော့ ရှိသည်။ ငယ်စဉ်က ဝါသနာပါသည်က ပန်းချီ ပုံဆွဲ ဖြစ်လိမ့်မည်။ အင်း… ဒါလည်း သိပ်မရေရာလှပေ။ သတိထားမိတာ တစ်ခုကတော့ ကျွန်တော်တို့ နေအိမ်တည်ရှိရာ ဝင်း၏ မြောက်ဘက်ကပ်လျှက် ဘုန်းကြီးကျောင်းတိုက်ရှိသည်။ ဒက္ခိဏဝံကျောင်းတိုက်ဟု ကမ္ပည်းတင်သည်။   ဒက္ခိဏဝံကျောင်းထဲက အလှူများ မကြာခဏ…

Read More

သည်းခေါင် ကြွေလုပန်း

၈

      ဆူးငှက်   ရွက်ကြွေ… မိုးစက်… မြေသက်နှင်းပန်း   ဤသို့ဖြင့် ရာသီအခါခါအလီလီ ပြောင်းပြန်လေတော့ ဘဝဆိုသော အတွေ့အကြုံကို ပျော်ရွှင်မှုနည်းနည်း ခါးသီးမှုများ စွာဖြင့် ကျော်ဖြတ်ရသောအခါ ‘ပန်းမြိုင်လယ်’ကို ကျွန်တော် မေ့လျော့နေတာ ကြာပါပြီ။ သို့ပေမယ့် ကြောင်းခြင်းရာများစွာဖြင့် ဖိစီးမှုတွေ ကြောင့် တစ်ခါတစ်ရံ ရှားပါးစွာ ညအိပ်ရာဝင်ချိန် ကက်ဆက်သံ တိုးတိုးလေးမှ တင်တင်မြ၏ ပန်းမြိုင်လယ်သည် ဘဝအမောကို ပြေနေဆဲဖြစ်ပါ၏။   ‘အို… ဘုန်း မြင်တော်မူလှည့်ဦး၊ ကြော့ယဉ်မဆုံးငယ် ရွှေကေရှင်းသော်တာ လနန်းငွေတိမ်စင် ကြေးမုံပြင် သွင်မြသား’ ဟူသော အပိုဒ်ရောက်မှသာ ‘အို… ဘုန်း မြင်တော်မူလှည့်ဦး’ဟူ၍ ဘယ်ဆီဘယ်ဝယ်မသိ အော်ဟစ် တမ်းတချင်စိတ်ပိုမိသလို ငယ်လွမ်းစိတ်ဖြင့် လတ်ဆတ်သွားပြန်သည်။ မည်သို့ပင် လှုပ်ရှားရုန်းကန်ရစေ နက်ဖြန် နက်ဖြန်ဆို သော ပူပန်စိတ်ဟာ…

Read More

ပွဲဈေးတန်းနှင့် ဆိတ်ပုဆိုးကြမ်းဟင်း

  ဆူးငှက် သီတင်းကျွတ်လဆန်းကစခဲ့တဲ့ ဘုရားပွဲတွေနှင့်အတူ တန်ဆောင်မုန်းလမှာလည်း ကထိန်ပွဲတွေရှိတယ်။ ကထိန်တွေဆို တာကလည်း မန္တလေးမှာက သီတင်းကျွတ်လပြည့်ကျော် ၁ ရက် နေ့ကနေ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့အထိ ရုံးတွေ၊ ကျောင်းတွေ၊ ရပ်ကွက်တွေ၊ အသင်းအဖွဲ့တွေ၊ ဈေးတွေက ခင်းလိုက်ကြတာ ခြိမ့်ခြိမ့်သည်းပါပဲ။ အရင်ကတော့ မန္တလေးရဲ့အသည်းနှလုံး ဈေးချိုတော် ၁၂ နှင့် ဈေးတန်းအသီးသီးက ကထိန်တွေဟာ ထင်ရှားတယ်။ နေ့လယ်နေ့ခင်းမှာပဲ ဈေးရုံထဲ၊ ဈေးတန်းထဲမှာ လှူဖွယ်ပဒေသာပင်တွေသီး၊ ဉာပ်မကြီးပြင်ပြီး အငြိမ့်တွေ၊ တီးဝိုင်း တွေနဲ့ ဧည့်ခံကြ ကေþးမွေးကြကာ အုန်းခြိမ့်ခြိမ့်ညံပါ။ အလားတူ ဝါးတန်းကထိန်၊ ဒေါင်းရိုးကထိန်၊ ပိုက်ကျုံးကထိန်၊ ပွဲကုန်းကထိန်၊ ပွဲစားကုန်သည် စက်ပိုင်များကထိန် ဆိုတာတွေကလည်း အပြိုင် အဆိုင်ပေါ့။ ဒီကထိန်ကြီးတွေမှာ အချို့ဆိုရင် လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ ကျော်ကတည်းကဆိုတော့ အကြိမ် ၁၀၀ မြောက်တောင် ခင်းကျင်း…

Read More

တစ်ခါလာလဲ မန္တလေးပဲလား

    ဆူးငှက်   ကုန်လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ် ၂စုကျော် ၂၀၀၀ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလဆန်းရက်က မန္တလေး-လားရှိုးလမ်းမကြီးဘေး အောင်ချမ်းသာရွာစွန်ရှိ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွင် ကထိန်ခင်းရန် ၂ညအိပ် ရောက်ရှိကြသည်။ ကျွန်တော်တို့ တည်းခိုကြသည့် ဘုန်းကြီးကျောင်းကလေးက ၂ပင် ၄ခန်းလောက်ပဲ ရှိမည်။ ခေါင်းရင်းတစ်ခန်းမှာ ဘုရားစင်အုတ်ပလ္လင်က နေရာ ယူထား၏။ “ပန်းစိုက်မြေ”မို့ ငွေ ပန်းစိုက်အိုးကြီးတွေမှာ ပန်းရောင်စုံနှင့် ကြည်နူးစရာကောင်းလှသည်။ ဆီမီးကိုးတိုင်ကား မနေ့က တစ်နေ့ခင်းလုံး၊ မနေ့ကတစ်ညလုံး၊ အခု မနက်ခင်းအထိ မီးမပြတ်ဘဲ ယိမ်းနွဲ့လင်းလက်။ ကြွေအိုးလေးများမှ အမွှေးတိုင် ရနံ့တို့လည်း ကြိုင်လှောက်နေသည်။ အုန်းပွဲ၊ ငှက်ပျောပွဲများကား ဆင်းတုတော်တိုင်းရှေ့တွင် စိမ်းစို ဝင်းဝါလျက်။     သင်္ကန်းကပ်ဖို့အချိန်က စောသေးသည်။ တချို့လည်း လမ်းလျောက်ထွက်ကြ၊ လက်ဖက်ရည်သောက် ထွက်ကြ၊ ကျွန်တော်တို့သာ ဝီရိယကြီးစွာ မနက်မလင်းခင်ကတည်းက မှောင်ကြီးမည်းမည်း ပိုးမကြောက်၊…

Read More

ရွှေဘိုမင်းဆက် မှန်နန်းစံ

  ဆူးငှက်         “အင်းအိုင်ဝိုက်လည် မြို့ကြီးတည်ပြန်… ၁၁၄၄ ခုနှစ်က အမရပူရရွှေနိုင်ငံ… ရေချိုတွင်းနဲ့ ပျံ့နန်းလှန်… ရွှေဘိုမင်းဆက် မှန်နန်းစံ၊ မြတ်ဘိုးတော် သူစီမံ အင်းကြီးတောင်သမန်…”တဲ့။   ဂန္ထဝင်တေးပြုစာဆိုကြီး နန်းတော်ရှေ့ဆရာတင်က “တောင်သမန်”ကို ဖွဲ့ဆိုရင်းနဲ့ အမရပူရကို ပုံဖော်ခဲ့တယ်။   အမရပူရကို ကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၁၄၄ ခုနှစ်မှာ(ခရစ် ၁၇၈၂)မှာ အလောင်းမင်းတရားရဲ့သားတော် ဘိုးတော်ဘုရားခေါ် ဗဒုံမင်းက တည်ခဲ့ပါတယ်။ ဘိုးတော်ဘုရားဟာ အမရပူရ ရွှေနန်း တော်မှာ ၃၇ နှစ် နန်းစံပြီး သက်တော် ၇၅ နှစ်မှာ နတ်ရွာစံခဲ့တယ်။ ဘိုးတော်ဘုရား လွန်ပြီးနောက် စစ်ကိုင်းမင်းခေါ် ဘကြီးတော်က အင်းဝမှာ ပြောင်းရွှေ့ နန်းစံပြန်တယ်။ အင်းဝမှာ ဘကြီးတော်က ၁၈ နှစ် နန်းစံပြီး ရွှေဘိုမင်းခေါ် သာယာဝတီမင်းက…

Read More

စကားပြေလား၊ စကားပြောလား

  ဆူးငှက် ကုန်လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ် ၂စုကျော် ၂၀၀၀ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလဆန်းရက်၏ မိုးစိမ့်စိမ့် နံနက်စောစောတွင် မန်္တလေး-လားရှိုးလမ်းမကြီးဘေး အောင်ချမ်းသာရွာစွန် လက်ဖက် ရည်ဆိုင်လေးမှ နွားနို့ကဲသော ချိုစိမ့်စိမ့် လက်ဖက်ရည် တစ်ခွက်စီ သောက်အပြီး မိုးရေစိုစွတ်ဆဲ ဝေးပြေးလမ်းမကြီးအတိုင်း တည်းခိုရာ နေရာလေးဆီသို့ ကျွန်တော်တို့ ၃ဦးသား လမ်းလျှောက်ပြန်ခဲ့ကြသည်။ ကျွန်တော်တို့ ၃ဦးသားဟု တန်းညှိ၍ ဆိုရာတွင် ကျန် ၂ယောက်က ကျွန်တော့်ထက် အသက်ရော ဝါရော ကြီးသူများ ဖြစ်ကာ နိုင်ငံရေးအရ ခိုင်ကျည်သော ယုံကြည်ချက်ဖြင့် နရသိန် ၂ကျော့ပြန်များ ဖြစ်သည်။ တစ်ဦးက အင်္ဂလိပ်စာပြဆရာ အယ်ဒီတာ၊ တစ်ဦးက သုတေသန သမား စာကြည့်တိုက်မှူး။ အင်္ဂလိပ်စာပြဆရာ အယ်ဒီတာက ကျွန်တော့် အစ်ကိုလို ဆရာလို ဖြစ်သည်။ သုတေသနသမား စာကြည့်တိုက်မှူးက မန္တလေးရောက်တာ မကြာသေး၊ သူ့ကို…

Read More

အနုအလှ စာသားများနှင့် တေးပြုစာဆို ဦးဘသိန်း(မန္တလေး)

    ဆူးငှက်   တေးပြုစာဆို ဦးဘသိန်း(မန္တလေး)ကို ၁၂၇၃ခု ဝါဆိုလပြည့်ကျော် ၃ရက် (၁၉၁၁ခု ဇူလိုင်လ ၁၃ရက်) ကြာသပတေးနေ့တွင် မန္တလေးမြို့ ဈေးချိုတော် အနီး ရေကြည်ရပ်နေ အဖဦးပေါအိ၊ အမိဒေါ်ခင်တို့က မွေးဖွားခဲ့သည်။   ငယ်ရွယ်စဉ်ကတည်းက ဂီတအပေါ် မွေ့လျော်ဝါသနာထုံခဲ့ပြီး မြန်မာဂီတာ၊ ဟာဝေယံဂီတာနှင့် တယောထိုးခြင်း တို့ကို လေ့လာသင်ယူကာ ကþမ်းကျင်စွာ တီးခတ်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ဂီတနှင့် ကျွမ်းဝင်သူဖြစ်သည့်အလျောက် အသက်(၁၉)နှစ် အရွယ် ၁၉၃၀ခုနှစ်တွင် တယောဆရာကြီး ဦးကြီးငွေ(ရှုမ၀ ပန်းချီ)၊ ဦးဘဝင်းတို့နှင့် ဆက်နွယ်ပြီး မြို့မအပျော်တမ်းတူရိယာအသင်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ မြို့မ အပျော်တမ်းတူရိယာအသင်းတွင် တယောတူရိယာသမား အဖြစ်ပါဝင်တီးခတ်ခဲ့ရာမှ မြို့မတူရိယာအသင်းကို စတင်တည်ထောင်ရာတွင် ပါဝင်ခဲ့သူတစ်ဦးဖြစ်သူ ကိုဘညိန်း (မြို့မငြိမ်း)၏ သင်ကြားပေးမှုဖြင့် အသင်းတွင် လိုအပ်နေသော ဆလိုက်ထရန်ဘုံး လေမှုတ်တူရိယာပစ္စည်းကို တီးမှုတ်ခဲ့သည်။ မြို့မတူရိယာအသင်းမှ ဓာတ်ပြားသွင်းခဲ့သည့်…

Read More

သတိပြုရမယ့် ငလျင်ဘေးအန္တရာယ်

SN (VOM) ငလျင်လှုပ်ခတ်ခြင်းဟာ ကမ္ဘာ့မြေမျက်နှာပြင်အောက်ရှိ မြေထုတွေ ရုတ်တရက်ကျိုးပြတ် ရွေ့လျားမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ လူနေမှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ ငလျင်ဘေးအန္တရာယ်ကို အထူးဂရုပြုကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဘူမိဗေဒ အထောက်အထားတွေအရ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ငလျင်လှုပ်ရှားမှုကို တွေ့ကြုံခံစားနေရတဲ့ နိုင်ငံတနိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ အတိတ်ကာလကလည်း အင်အားပြင်းငလျင်ကြီးတွေ လှုပ်ရှားခဲ့ခြင်းနဲ့ ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွေမှာ ဆူနာမီရေလှိုင်း ရိုက်ခတ်ခြင်းတွေ တွေ့ကြုံ ခံစားခဲ့ရပါတယ်။ မြေငလျင်လှုပ်ခတ်ပြီးနောက်မှာ မြေပြိုခြင်း၊ ဆူနာမီလှိုင်းကြီးတွေ ရိုက်ခတ်ခြင်း စတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အန္တရာယ်တွေ ဖြစ်ပေါ်တတ်ပါတယ်။ အဲဒီလို နောက်ဆက်တွဲ အန္တရာယ်တွေကြောင့် အပျက်အစီး၊ အသေအပျောက်တွေလည်း ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အဓိက ငလျင်ရပ်ဝန်း နှစ်ခု ရှိပါတယ်။ ပထမတခုက ပစိဖိတ် ကမ်းရိုးတန်းတလျောက် အနားပတ်ထားတဲ့ ရပ်ဝန်းဖြစ်ပါတယ်။ “ပစိဖိတ်မီးကွင်း” (Pasific Ring of Fire) လို့လည်း ဆိုကြပါတယ်။ နောက်တခုကတော့…

Read More

ဒေါ်စောမြရာဇာလင်း ( ဥက္ကဌ၊ ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ-ALP )နဲ့ တွေ့ဆုံခြင်း

“တိုက်ပွဲရဲ့ သံသရာထဲမှာအများကြီး အလူးအလဲခံနေကြရတာက ပြည်သူတွေဖြစ်တယ်”နိုဝင်ဘာ-၂၂-၂၀၂၄KKO(VOM)လက်ရှိတိုင်းပြည်အတွင်းမှာ ကျယ်ပြန့်စွာဖြစ်ပွားနေတဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေနဲ့ ပြည်တွင်းစစ်ပွဲတွေ အခြေအနေ၊မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအလားအလာ၊တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့ ပြည်သူတွေလိုလားတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်အကြောင်းအရာတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး NCA စာချုပ်မှာပထမဦးဆုံးအနေနဲ့ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးထားခဲ့တဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP)ရဲ့ ဥက္ကဌ ဖြစ်သူ ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းနဲ့ Voice of Myanmar သတင်းဌာနတို့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခဲ့မှုတွေကို ဖော်ပြပေးလိုက်ရပါတယ်။မေး။ ။ ဆရာမ မင်္ဂလာပါခင်ဗျာ့။ဖြေ။ ။ ဟုတ်ကဲ့ မင်္ဂလာပါရှင့်။မေး။ ။ ပထမဦးဆုံးအနေနဲ့ လက်ရှိတိုင်းပြည်မှာဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခအခြေအနေတွေဟာ ဘယ်လိုအကြောင်းတရားတွေကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာရလဲဆိုတာကို ဆရာမရဲ့သုံးသပ်မှုအမြင်လေးကို ဦးစွာသိလိုပါတယ် ခင်ဗျာ့။ဖြေ။ ။ ကျွန်မမြင်တာကတော့ ၁၉၄၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံမှာတိုက်ပွဲပေါင်းမျိုးစုံနဲ့ နေရာဒေသအသီးသီးမှာလက်နက် ကိုင်တော်လှန်ရေးတွေပေါ်ပေါက်လာခဲ့တယ်။ အဲဒီလိုလက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းတွေပေါ်ပေါက်လာတဲ့နောက်ပိုင်းမှာဆိုလို့ရှိရင် NCA ဟာပထမဆုံးဖြစ်ပေါ်လာတဲ့အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစာချုပ်တစ်ခုဖြစ်တာပေါ့။အရင်က အဲဒီလိုမဖြစ်ခဲ့လို့ဘဲ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေကိုမဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့သလို လူထုအုံကြွမှုတွေမကြာခဏပေါ်ပေါက်ခဲ့တာရှိတယ်။ဥပမာဆိုလို့ရှိရင်(၈၈)အရေး တော်ပုံတို့ ၂၀၀၇ မှာဆိုလို့ရှိရင်ရွှေ၀ါရောင်လှုပ်ရှားမှုတွေအဲ့လိုဖြစ်တာပေါ့လေ၊ပေါ် ပေါက်ခဲ့တာပေါ့၊ အဲဒီလိုပုံစံမျိုးတွေအများကြီးဖြစ်ခဲ့တယ်။အခုရွေးကောက်ပွဲရဲ့နောက်ပိုင်းမှာလည်းပြည်သူတွေအားလုံးကမကြုံဘူးတဲ့ကိစ္စတွေတိုင်းပြည်မှာအများကြီးပေါ်ပေါက်လာခဲ့တာကတော့အားလုံးသိတဲ့အတိုင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။အဲ့ဒါကတော့အကြောင်းအရာပေါင်းများစွာမြန်မာနိုင်မှာရှိခဲ့တယ်လို့…

Read More

လိုက်မမီနိုင်တဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်း

SN (VOM)လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကဏ္ဍအသီးသီးဟာ အကျဘက်ကို ရောက်ရှိနေတာပါ။ ဒါပေမယ့် ရှားရှားပါးပါး အတက်ဘက်ကိုသွားနေတဲ့ အရာတခုတော့ ရှိပါတယ်။ အဲဒါကတော့ ကုန်ဈေးနှုန်းပါ။ရွှေဈေး၊ ဒေါ်လာဈေးတွေနဲ့အတူ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေကလည်း မိုးပျံလို့နေတာပါ။ နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲကာလ သုံးနှစ်ကျော်အတွင်းမှာတင် ကုန်ဈေးနှုန်းက သုံးဆကျော်တက်ခဲ့ပါတယ်။ကုလသမဂ္ဂ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် စိုက်ပျိုးရေးအဖွဲ့ (FAO) က အကြီးတန်းအရာရှိတယောက်ရဲ့ အခု ၂၀၂၄ နှစ်၊ မေလ ပထမပတ်အတွင်းက သတိပေးချက်အရ စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်တဲ့ ကမ္ဘာပေါ်က အဆိုးရွားဆုံး အကျပ်အတည်းကို ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ၁၀ နိုင်ငံထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံလည်း ပါဝင်လို့နေပါတယ်။ အဲဒီသတိပေးချက်ကို အခုအချိန်အထိ ဆက်တိုက် တက်လာနေတဲ့ အခြေခံစားကုန် ဈေးနှုန်းတွေက သက်သေပြနေတာပါ။နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲမဖြစ်ခင် ၂၀၂၀ ခုနှစ်က ဆန်ကြမ်း တပြည်ကို ၁၅၀၀ ကျပ်သာ ရှိခဲ့တာပါ။ လက်ရှိမှာတော့ ကျပ် ၅၀၀၀…

Read More
VOM News

FREE
VIEW