ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံပေါ်ပေါက်လာဖို့ ဘယ်လို စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိနေသလဲ

သြဂုတ်-၄-၂၀၂၃ MaungMaung(VOM) လက်ရှိ ၂၀၂၃ ခုနှစ် မကုန်ခင်မှာငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံပေါ်ပေါက်လာနိုင်ဖွယ်ရှိနေတယ်လို့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်း စဉ်တွေကို လုပ်ဆောင်နေကြသူတွေက VOM ကို တညီတညွတ်တည်း ပြောဆိုကြပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက နစက ရဲ့ ဝန်ကြီးများ အပြောင်းအလဲမှာ အမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ် ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်း ရေးဖော်ဆောင်မှုညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ (NSPNC) ရဲ့ဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့် ကို ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာန ရဲ့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးတာဝန်ပေးလိုက်တဲ့အတွက်ကြောင့် သူ့နေရာမှာ ရောက်လာမယ့် ပုဂ္ဂိုလ်ဟာ ဘယ်သူ ဘယ်ဝါဖြစ်မယ်ဆိုတာကို တိတိကျကျ မသိနိုင်သေးပေမဲ့ အဲဒီနေရာကို ရောက်လာမယ့်သူ အနေနဲ့ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံကို ဆောင်ရွက်လိမ့်မယ်လို့ သုံးသပ်နေကြတာပါ။ “အခုဟာကPPST တို့အထဲမှာအဖွဲ့(၅)ဖွဲ့ပါတယ်။အဲဒါကALP,DKBA,KNU, KNLA(PC),LDU,PLNOတို့ဖြစ် တယ်။ အဲဒါပြီးတော့PPST ထဲမှာမပါတဲ့ NMSPလို့ခေါ်တဲ့မွန်ပြည်သစ်ပါတီ နဲ့ RCSS ပေါ့။အခု(၂)ဖွဲ့ကNCA လက်မှတ်ထိုးပြီးသားအဖွဲ့တွေဖြစ်တယ်။ သို့သော် PPST ထဲမှာ မပါဘူး။သူတို့ကတစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် သုံးနှုန်းတဲ့အခါမှာ…

Read More

ခေါင်ခိုက်နေတဲ့ကုန်ဈေးနှုန်းနဲ့ တိုးမလာတဲ့ လုပ်ခလစာ

SN (VOM) လက်ရှိကာလမှာတော့ လူတန်းစားအားလုံးအတွက် မရှိမဖြစ်အခြေခံစားသောက်ကုန်နဲ့ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းတွေဟာ ဖြစ်သင့်တဲ့ဈေးနှုန်းထက် များစွာမြင့်တက်နေပါတယ်။ မိသားစုဝင်ငွေ တိုးမလာပေမယ့် ထွက်ငွေတွေကတော့ တစ်နေ့ထက်တစ်နေ့ ပိုလို့သာ တိုးလို့လာနေပါတယ်။ တစ်မိသားစုလုံး ဘယ်လောက်ပဲ ဝင်ငွေတိုးအောင်ရှာပါစေ၊ တရကြမ်းတက်နေတဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းကြောင့် အိတ်ပေါက်နဲ့ ဖားကောက်သလိုသာ ဖြစ်နေရတာပါ။ ဒါ့ကြောင့် အခြေခံလူတန်းစား လက်လုပ်လက်စား ပြည်သူတွေအတွက်ကတော့ ဆင်းရဲတွင်းဟာ တစ်နေ့တခြား နက်သထက်နက်လို့လာနေပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့ဟာ နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်ပြောင်းလဲတာ ၂နှစ်နဲ့ ၆လတာပြည့်တဲ့နေ့ပါ။ အဲ့ဒီ့ ၂ နှစ်နဲ့ ၆ လတာ ကာလအတွင်း အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းတွေ၊ ရွှေနဲ့ဒေါ်လာဈေးတွေ အဆမတန်မြင့်တက်လာပေမယ့် အလုပ်သမားတွေရဲ့ အနည်းဆုံးလုပ်ခလစာ တစ်ရက် ၄၈၀၀ ကျပ်ဟာတော့ တိုးမလာခဲ့ပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အနည်းဆုံးအခကြေးငွေဥပဒေကို သမ္မတဟောင်း ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ မတ်လမှာပြဌာန်းခဲ့ပြီး နည်းဥပဒေကို ၂၀၁၃…

Read More

နှစ်သောင်းတန်နဲ့ ကုန်ဈေးနူန်းဂယက်

SN (VOM) နစက က လာမယ့် ဇူလိုင် ၃၁ ရက်မှာ ကျပ်နှစ်သောင်းတန် ငွေစက္ကူအသစ် ထုတ်မယ်လို့ တနင်္ဂနွေရုံးပိတ်ရက်မှာ ကြေညာခဲ့ပေမယ့် နိုင်ငံခြားငွေကြေးဈေးကွက်မှာတော့ နေ့တွင်းချင်း ‌အရောင်းအဝယ် ရပ်တန့်တာတွေရှိခဲ့ပြီး နောက်တစ်ရက်မှာတော့ ငွေလဲနှုန်းတွေ စျေးအဆမတန် ခုန်တက်ခဲ့ပါတယ်။ နှစ်သောင်းကျပ်တန် ထုတ်မယ်လို့ မကြေညာခင် ပြင်ပဒေါ်လာဈေးဟာ အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာကို ၃၂၀၀ ကျပ်ဝန်းကျင် ရှိနေရာကနေ ဇူလိုင် ၂၄ ရက်နေ့ကစလို့ ပုံမှန် ဈေးဖွင့်ရောင်းသူမရှိတော့ဘဲ ကြိုက်ရောင်း၊ ကြိုက်ဝယ်ပုံစံနဲ့ တစ်ဒေါ်လာကို ကျပ် ၃၆၀၀ ကျော်ဝန်းကျင်လောက်နဲ့ ရောင်းဝယ်နေကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။ “ငွေလဲနှုန်းတွေက နစကရဲ့ နှစ်သောင်းတန် ကြေညာချက် ထွက်တဲ့နေ့မှာပဲ အရောင်းအဝယ်တွေ ရပ်ပစ်လိုက်ကြတာ။ ‌အခြေအနေတွေက ဘာမှန်းမသိတော့ ဈေးတွေလည်း မငြိမ်ဘူးလေ။ အဲ့ဒါကြောင့် အခြေအနေ ခဏစောင့်ကြည့်တဲ့သဘောနဲ့ ရပ်ထားကြတာ။ ကြေညာချက်ထွက်ပြီး နောက်တစ်နေ့ ဇူလိုင်…

Read More

ဂက်စ်မရလို့ အခက်ပွေနေရပြန်တဲ့ အခြေခံလူတန်းစားတွေရဲ့ ဘဝ

SN (VOM) အခြေခံလူတန်းစား ပြည်သူတွေအနေနဲ့ စားဝတ်နေရေးအတွက် သွားလာလှုပ်ရှား ရုန်းကန်နေရတဲ့အခါမှာ YBS ယာဉ်လိုင်းကလည်း မရှိမဖြစ် အခန်းကဏ္ဍက ပါဝင်လို့ နေပါတယ်။ လိုရာခရီးရောက်နိုင်ဖို့၊ လုပ်ငန်းခွင်ကို အချိန်မီ ဝင်ရောက်နိုင်ဖို့၊ အိမ်ပြန်ခရီး အဆင်ပြေချောမွေ့စေဖို့အတွက် အခြေခံလူတန်းစားတွေဟာ သက်ဆိုင်ရာ YBS ယာဉ်တွေကို ရွေးချယ်ပြီး နေ့စဉ် စီးနင်း သွားလာနေရတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိမှာ YBS ယာဉ်အများစုဟာ သက်ဆိုင်ရာ ယာဉ်လမ်းကြောတွေမှာ ပြေးဆွဲမောင်းနှင်ဖို့ထက် ဂက်စ်ဆိုင်တွေမှာပဲ အချိန်တွေ ကုန်ဆုံးနေရတာကြောင့် ခရီးသွားပြည်သူတွေဟာလည်း လိုရာခရီးကို အချိန်မီ ရောက်ရှိနိုင်ဖို့ ကားမှတ်တိုင်အသီးသီးမှာ မျှော်တလင့်လင့် စောင့်စားနေကြရင်း အချိန်ကုန်တွေ အလဟဿ ကုန်ဆုံးနေကြရပါတယ်။ အဲ့ဒီ့လို အခုရက်ပိုင်းထဲ YBS ကားတွေ အထွက်နည်းနေတာကြောင့် ခရီးသည်ဦးရေနဲ့ ကားအစီးရေ မမျှတတဲ့အတွက် ကားတွေကျပ်လာတယ်လို့ ခရီးသည်တွေရဲ့ ပြောပြချက်အရ သိရပါတယ်။…

Read More

တငွေ့ငွေ့ တက်နေတဲ့ အခြေခံစားသောက်ကုန်စျေးနူန်း

ဇူလိူင် ၁၂-၂၀၂၃ GG(VOM)   ပြည်တွင်း စားသုံးဆီစျေး လက်လီစျေးကွက်မှာ တစ်ပိဿာကို အမြင့်ဆုံး ၁၀၀၀၀ ကျပ်အထိ စျေးနူန်းမြင့်တက် လာသလို အခြားသော အခြေခံစားသောက်ကုန်ပစ္စည်းစျေးနူန်းတွေလည်း ပြန်လည်မြင့်တက်လာတာကြောင့် ပြည်သူတွေအားလုံး အဆင်မပြေဖြစ်နေကြရတယ်လို့ သိရပါတယ်။   အခြေခံစားသောက်ကုန်တွေဖြစ်တဲ့ အာလူး ၊ ကြက်သွန်နီ ၊ကြက်သွန်ဖြူ ၊ ဂျင်း ၊အရောင်တင်မှုန့် ၊ အချိုမှုန့် ၊သကြား အပါအဝင် စတဲ့ နေ့စဥ် မဖြစ်မနေအသုံးပြုနေရတဲ့ အခြေခံစားသောက်ကုန်ပစ္စည်းတွေအားလုံး စျေးနူန်းမြင့်တက်လာတာဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။   ဂျင်းတက်ဆိုရင် တစ်ပိဿာကို ၃၀၀၀ ခန့်ကနေ လက်ရှိမှာ ၉၀၀၀ ကျပ်အထိဖြစ်လာပြီး ကြူကုတ်ကြက်သွန်ဖြူက ၈၅၀၀ ကျပ်၊ ဗမာကြက်သွန်ဖြူက ၉၅၀၀ ကနေ ၁၀၀၀၀ ကျပ်အထိရှိပြီး အာလူးက ၃၅၀၀ ကျပ်နဲ့ ကြက်သွန်နီကလည်း တစ်ပိဿာ ကို…

Read More

ဘဏ်နှစ်ဘဏ် အရေးယူခံရမှု နောက်ဆက်တွဲဂယက် ဘာတွေဖြစ်လာမလဲ

SN (VOM) အမေရိကန်အစိုးရက နိုင်ငံတကာ ငွေပေးချေမှုတွေအတွက် အဓိကကျတဲ့ မြန်မာ့နိုင်ငံခြား ကုန်သွယ်မှုဘဏ် (MFTB)၊ မြန်မာ့ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဘဏ် (MICB) တို့အပါအဝင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကိုပါ စီးပွားရေး ဒဏ်ခတ် ပိတ်ဆို့အရေးယူလိုက်တယ်လို့ ဇွန် ၂၁ ရက် ညဦးပိုင်းမှာ တရားဝင်ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာ့ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်း (MOGE) ရဲ့ ဝင်ငွေတွေ၊ စစ်လက်နက် ဝယ်ယူမှုဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေမှာ အဲ့ဒီ့ဘဏ်တွေကို အသုံးပြုခဲ့တာကြောင့် အခုလိုမျိုးအရေးယူဒဏ်ခတ်လိုက်တာ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ MFTB နဲ့ MICB တို့ဟာ နိုင်ငံခြားငွေကြေးနဲ့ လည်ပတ်လုပ်ကိုင်နေရတဲ့ ကုန်သွယ်မှုနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေအတွက် အဓိကကျတဲ့ ဘဏ်တွေဖြစ်တဲ့အတွက် အမေရိကန်ရဲ့ ပိတ်ဆို့မှုကြောင့် အဲ့ဒီ့ဘဏ်စနစ်အတွင်း စီးဆင်းတဲ့ နိုင်ငံတကာငွေပေးချေမှုတွေအားလုံး ခက်ခဲသွားနိုင်တယ်လို့ စီးပွားရေး လေ့လာစောင့်ကြည့်သူတွေက ပြောပါတယ်။ ဆန်ရှင် (Sanciton) ထိသွားတဲ့ ဘဏ်နှစ်ဘဏ်ဟာ နိုင်ငံခြားငွေ လဲလှယ်မှုကို…

Read More

ဝင်ငွေ မမျှတမှုနဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းအခြေအနေ

SN (VOM) မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးက ပြည်သူလူထုတွေအားလုံးဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အခြေခံလုပ်အားခ၊ လစာ၊ ဝင်ငွေနဲ့စားသောက်ကုန်ဈေးနှုန်း မမျှတမှုကို အလူးအလဲခံနေကြရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ လုပ်ခ၊ လစာဝင်ငွေ နည်းပါးမှုကြောင့် အခြေခံပြည်သူတွေနဲ့ ဝန်ထမ်းတွေဟာ နေ့စဉ် မိသားစုစားသောက်စရိတ်ကို အလျဉ်မီအောင် မဖြေရှင်းနိုင်တဲ့အပြင် အခြား အိမ်မှုကိစ္စ၊ နေအိမ်ငှားရမ်းခ၊ သားသမီးပညာရေး၊ မိသားစုကျန်းမာရေး စတာတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ အခက်အခဲများစွာရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိမှာ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေဟာ ပုံမှန်ဈေးထက် ၃ ဆကနေ ၅ ဆခန့်အထိ မြင့်တက်လာနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်သူတွေရဲ့ တစ်ရက်စာအသုံးစရိတ်ဟာ တစ်နေ့လုံးစာဝင်ငွေထက် ပိုများနေပြီး စားသောက်နေထိုင်ရေးအတွက် တစ်နေ့ထက်တစ်နေ့ အဆင်‌မပြေမှုများစွာကို ရင်ဆိုင်နေကြရသလို အလုပ်အကိုင်လည်း ရှားပါးလာနေတယ်လို့ အခြေခံလက်လုပ်လက်စား လုပ်ကိုင်သူတွေက ပြောပါတယ်။ “ကျွန်မ အရင်အလုပ်လုပ်တဲ့ အထည်ချုပ်စက်ရုံက အော်ဒါတွေမရလို့တဲ့ ပိတ်လိုက်ရတယ်လေ။ နောက်စက်ရုံတစ်ခု ထပ်ပြောင်းတယ်။ အဲ့ဒီစက်ရုံကလည်း ထပ်ပိတ်ပြန်တော့ အလုပ်ကမရှိတော့ဘူး။…

Read More

တက္ကစီမောင်းရင်း အိမ်ပြန်လမ်း ပျောက်ခဲ့သူတွေ

SN (VOM)   တစ်စထက်တစ်စ လျော့ရဲလာတဲ့ မလုံခြုံမှုတွေကြောင့် ရန်ကုန်မြို့မှာ တက္ကစီလုယက်မှုတွေဟာ အခုနှစ် မတ်လလောက်ကစလို့ အရင်ကထက်ပိုပြီး ခပ်စိပ်စိပ် ဖြစ်ပွားလာနေပါတယ်။(၂)နှစ်ကျော်ကာလအတွင်း ရန်ကုန်မြို့မှာ ခိုးမှု၊ လုယက်မှု၊ ဓားပြမှု စတဲ့ ဒုစရိုက်မှုတွေဟာ နေရာအနှံ့ ပေါ်ပေါက်လာနေပါတယ်။   မြို့ပေါ်က လမ်းမတွေပေါ်မှာ ပြေးဆွဲနေတဲ့ တက္ကစီယာဉ်မောင်းတွေကတော့ သူတို့ရဲ့ လုံခြုံရေးအတွက် စိုးရိမ်မှုတွေနဲ့ သွားလာနေရတာပါ။   ကားကို လုယက်ရုံတင်မကဘဲ လူ့အသက်အန္တရာယ်ကို ရန်ရှာ သတ်ဖြတ်သွားတဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေဟာ အခုနောက်ပိုင်းမှာ ဆက်တိုက်ဆိုသလို ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်ဖွယ် ဖြစ်ပွားလာနေပါတယ်။ ရန်ကုန်မြို့ရဲ့ လမ်းတွေဟာ မလုံခြုံတော့သလို စည်းကမ်းမဲ့ ရမ်းကားသူတွေကြောင့် လူ့အသက်တချို့ဟာ ကြက်ကလေး၊ ငှက်ကလေးတွေလို တဖြုတ်ဖြုတ် ကြွေလို့ နေပါတယ်။   (၂)နှစ်ကျော်ကာလအတွင်း ဆိုးရွားစွာ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ မလုံခြုံမှုတွေကြောင့် ရန်ကုန်မြို့ပေါ်မှာ ညအချိန်တွေဆို လူအသွားအလာ…

Read More

သတိပြုရမယ့် မိုးကြိုးအန္တရာယ်

SN (VOM) ရာသီဥတုကပေးတဲ့ သဘာဝအန္တရာယ်တွေထဲမှာ မိုးနဲ့အတူ အမြဲယှဉ်တွဲ ပါလာတာကတော့ မိုးကြိုးအန္တရာယ်ပါ။ တကယ်တော့ မိုးကြိုးအန္တရာယ်ဟာ တရားလွန် ကြောက်လန့်နေဖို့ မလိုပေမယ့် ဆင်ခြင်စရာ၊ ကာကွယ်စရာရှိတာတွေကို မလိုက်နာနိုင်ရင်တော့ အသက်သေဆုံးတဲ့အထိ ဖြစ်နိုင်သလို အသက်အန္တရာယ်က လွတ်ခဲ့ရင်တောင် ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါစနစ်တွေမှာ နောက်ဆက်တွဲ ထိခိုက်မှု ကြီးကြီးမားမား ဖြစ်ကျန်စေနိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ မိုးကြိုးပစ်ခတ်မှုဟာ တစ်ကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာအရ တစ်စက္ကန့်ကို မိုးကြိုးအကြိမ်တစ်ရာနီးပါး ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ မိုးကြိုးဆိုတာ မိုးတိမ်တောင်တွေက ပါလာတဲ့ ရေမှုန်ရေမွှားတွေ ကမ္ဘာ့လေထုအတွင်း ပွတ်တိုက်ခြင်းကြောင့် လျှပ်စီးကြောင်းတွေ ဖြစ်လာပြီး အဲ့ဒီ့ လျှပ်စီးကြောင်း လျှပ်ကူးတဲ့အခါ “မိုးကြိုးပစ်ခြင်း”ကို ဖြစ်ပေါ်စေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ တိမ်တိုက်အချင်းချင်း လျှပ်စီးကူးခြင်းဖြစ်သလို တိမ်တိုက်၊ မြေပြင်က အရာဝတ္ထုတွေနဲ့ ကမ္ဘာမြေကြီးအကြား လျှပ်စီးကူးတတ်တဲ့အတွက် မိုးကြိုးပစ်ခြင်း ဖြစ်ပေါ်လာရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ လျှပ်စီးကြောင်းကြီးတွေ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး မိုးကြိုးပစ်တဲ့…

Read More

စားနပ်ရိက္ခာလိုအပ်ချက်အတွက် အခက်‌ပွေနေဦးမယ့် မြန်မာ

SN (VOM) လူသားတစ်ယောက်ရဲ့ လိုအပ်ချက်များစွာမှာ စား၊ ဝတ်၊နေရေး ဆိုတာဟာ အဓိကကျတဲ့ အခြေခံလိုအပ်ချက်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ အခြေခံလိုအပ်ချက် သုံးမျိုးထဲက စားသောက်ရေး ဆိုတာကတော့ လူသားတွေအတွက် မရှိမဖြစ် အရေးကြီးဆုံး အခန်းကဏ္ဍတစ်ခု အဖြစ် ပါဝင်နေပါတယ်။ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှု ပြဿနာဟာ နက်နဲရှုပ်ထွေးလွန်းတဲ့ ကိစ္စရပ်ဖြစ်ပါတယ်။ သဘာဝဘေး၊ စစ်ဘေး၊ အကြမ်းဖက်ဘေးနဲ့ ဝင်ငွေ၊ ထွက်ငွေ မမျှတခြင်းတွေဟာ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုကို ပေါ်ပေါက်စေပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ တိုးပွားလာတဲ့ အလုပ်လက်မဲ့လူဦးရေ၊ သီးနှံအထွက်နှုန်း ထိခိုက်စေတဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၊ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ အားနည်းခြင်းနဲ့ နယ်မြေ ငြိမ်းချမ်းမှုမရှိခြင်း အစရှိတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက လူသားတွေအတွက် စားနပ်ရိက္ခာပြဿနာဟာ တစ်စထက်တစ်စ ကြီးထွားလို့လာနေပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ လက်အောက်ခံအဖွဲ့စည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် စိုက်ပျိုးရေးအဖွဲ့ (FAO)ရဲ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွက် ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ စားနပ်ရိက္ခာ…

Read More
VOM News

FREE
VIEW